Tesla – Khi gã tí hon vươn mình thành người khổng lồ

Charles Morris là một tác giả, một biên tập viên và một nhạc sĩ. Năm 2011, ông bắt đầu việc cho tạp chí Charged – một tạp chí về xe điện. Nổi bật trong giới chắc chắn phải kể đến Tesla, đến Elon Musk, một công ty còn non trẻ, một người lãnh đạo tài tình. “Tesla – Elon Musk: Tương lai và những điều viễn tưởng” là quyển sách kể về cuộc hành trình của một gã tí hon phải chống chọi với những tên khổng lồ và cuối cùng trở thành cái tên mà khi nhắc đến ai cũng phải dè chừng.

KHÚC CA KHẢI HOÀN CỦA HI VỌNG: LƯỢC SỬ XE ĐIỆN (EV)

Nếu xét về ý tưởng thì không có gì mới, từ những năm 1820, các nhà phát minh đã tạo ta nhiều loại xe điện khác nhau. Đến cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19, các loại xe chạy bằng xăng, điện, hơi nước chen nhau ra đường. Sang thế kỷ mới, khoảng 38% ô tô của Mỹ chạy bằng điện.

Đã có một thời gian, xe điện bị mất dần khỏi xa lộ vì sự cạnh tranh từ xe chạy bằng xăng. Thời điểm này, xăng rẻ nên kéo theo xe chạy bằng xăng được hạ giá thành xuống. Đến những năm 1990, Ủy ban Tài nguyên Khí bang California (CARB) khởi xướng cuộc hồi sinh của xe điện nhưng gặp những phản ứng mạnh mẽ từ các hãng sản xuất ô tô. Nhiều người nghĩ rằng liệu những thái độ này phải chăng là cái nhìn thiển cận tầm thường trong kinh doanh hay đang phơi bày âm mưu nham hiểm.

Nhưng dù là gì thì những người ủng hộ xe điện luôn trông chờ các công ty sản xuất ô tô sẽ nâng ô tô lên một tầm cam mới. Trong đó là Elon Musk.

Thập niên thứ hai của thế kỷ 21 là lúc xe điện từ từ quay trở lại thị trường, kèm theo xăng ngày càng tăng cùng mối đe dọa nước biển dâng,”bữa tiệc xe điện trở nên sôi động” hơn bao giờ hết. Để đạt được nhửng thành công không thể không nhắc đến chính phủ, và nhất là sự trỗi dậy của Tesla.

Công ty start-up được tất cả người Mỹ yêu mến đã khiến ngành công nghiệp xe điện choáng váng không chỉ một lần, mà những hai lần.. Thành công ban đầu của Tesla Roadster chính là đòn bẩy khiến CEO Bob Lutz của GM và những nhân vật khác quyết định hồi sinh chương trình xe điện của công ty mình.

Tesla không phải là doanh nghiệp start-up đầu tiên về sản xuất xe điện. Nhưng để thành công như Tesla là điều không máy dễ dàng, và nó cũng trở thành chủ đề của các bài báo như: “Vì sao Tesla lại thành công nơi chiến trường nhiều người đã gục ngã.”.

Với mục tiêu nhắm đến thị trường xe du lịch hấp dẫn,song cũng rất khó nhằn này. Musk cùng các cộng sự đã xây dựng một chiến lược ba giai đoạn:

• Sản xuất một mẫu xe cao cấp với số lượng ít và bán với mức giá cực cao.
• Rút kinh nghiệm từ lần sản xuất đầu tiên để tạo ra một chiếc xe tốt hơn có thể bán với mức giá cực cao.
• Xây dựng bài bản một tổ chức quy mô lớn đủ khả năng đạt được các lợi thế teo quy mô cần thiết để sản xuất một mẫu xe tầm trung cho thị trường đại chúng.

Nhờ chuẩn bị kĩ lưỡng nên chúng ta có quyền tin rằng lĩnh vực xe điện sẽ vẫn tiếp túc phát triển, góp phần giúp ta tận hưởng thành quả công nghệ mà không phải phá hủy thế giới tự nhiên. Song,không thể nào quên được nhà lãnh đạo Tesla, ngài Elon Musk, ông không chỉ ra sức trở nên giàu có và quyền lực mà còn mong muốn thay đổi thế giới, hướng đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

VŨ KHÍ BÍ MẬT CỦA TESLA: ELON MUSK

Musk là kiểu anh hùng Mỹ sinh ra để làm lãnh đạo: Một người nhập cư hăm hở tiến đến vùng đất của những giấc mơ ngay khi còn rất trẻ; một người sống lý tưởng với mong muốn thy đổi cả thế giới, chứ không chỉ đơn thuần là giàu có; một người đàn ông với những kế hoạch lớn lao cùng sự nôn nóng mãnh liệt muốn nhìn thấy chúng trở thành sự thật; một người tràn đầy ý tưởng, dường như lúc nào cũng có một kế hoạch vĩ đại khác trong túi; và một nhà tuyên truyền có tài hùng biện, phong thái ung dung hoàn hảo trước ánh đèn sân khấu, người có rất nhiều điều để nói và không bao giờ ngại nói ra những điều ấy.

Trong vài bài phỏng vấn, mục tiêu của Musk là đổi mới, cải tạo và thay đổi thế giới. Chàng trai trẻ này xác định ba lĩnh vực mà anh muốn hướng tới,đồng thời sẽ ảnh hưởng nhiều nhất tới tương lai nhân loại:

• Internet.
• Năng lượng sạch.
• Không gian.

Từ thành công vang dội của ZIP2, Elon tiếp tục khẳng định tài năng của mình ở PAYPAL, rồi SPACEX. Nối tiếp hành trình hoàn thiện danh sách mục tiêu thay đổi thế giới, SOLARCITY là điểm dừng chân tiếp theo. Ngoài ra, ông còn là một nhà từ thiện tuyệt vời. Ông là chủ tịch Qũy Musk Foundation nhằm khuyến khích phát triển giáo dục, sức khỏe trẻ em và năng lượng sạch, tài trợ hệ thống năng lượng mặt trời cho các khu vực bị mất điện do bão hoặc các thiên tai khác. Không là từ thiện để lấy cái danh “thơm”, ông rất thận trọng trong việc sử dụng điền tiền và tên tuổi của mình vì lý tưởng cao đẹp mà ông đang hướng đến.

Vô số giải thưởng được traocho người đàn ông đầy tài ba này trong rất nhiều lĩnh vực: hàng không vũ trụ, ô tô, kinh doanh, thiết kế, môi trường, công nghệ và hoạt động từ thiện. Musk đã trở thành anh hùng hơn cả vĩ đại của nước Mỹ, một siêu anh hùng có thực được đạo diễn Jon Favreau chọn làm hình mẫu cho bô phim Iron Man đình đám.

“Elon là chuẩn mực của lòng nhiệt huyết,hài hước và trí tò mò – một người đàn ông kiểu Phục hung trong một thời đại thực sự cần có những con người như thế.” – Đạo diễn Favreau.

MỘT HÃNG SẢN XUẤT Ô TÔ RA ĐỜI – TÁI THIẾT KẾ ROADSTER – ROADSTER LĂN BÁNH

CHỜ CHẾT…

Ngay trong thời điểm dây chuyền sản xuất được kết nối lại thì đội ngũ sáng lập tan rã, thậm chí còn trở thành mối thù hằn cá nhân. Tesla đã phải trải qua giai đoạn được gọi là “ Thung lũng chết chóc” khi dòng tiền bị âm do chi phí phát triển sản phẩm thì quá cao trong khi doanh thu bán hàng thì vẫn chưa thấy đâu.

Căng thẳng nội bộ dâng cao khi Musk và Eberhard liên tục có những bất đồng về chiến lược tiếp thị, thậm chí là có cần phải tiếp thị hay không. Về cơ bản khi một công ty tập hợp những người tài thì rất khó để họ ngồi lại nói chuyện với nhau. Cả hai đều rất thông minh, cực kỳ kiên quyết, và đầy tham vọng chính vì quá tuyệt vời nên rất khó để cùng làm việc.

Tháng 5 năm 2009, Eberhard đưa đơn kiện Tesla và Musk nhưng kết quả là đi đến hòa giải nhưng không ề đơn giản vì vụ kiện này kéo dài hơn bốn tháng để đi đến kết quả êm đẹp cuối cùng.

Sau đó, một vài ngân hàng đầu tư lớn khiến hệ thống tài chính toàn cầu ngưng trệ, cuộc khủng hoảng tài chính đã diễn ra kéo theo Tesla cũng rơi vào tình trạng khủng hoảng. Nhưng điều quan trọng quyết định thành bại là họ vẫn nắm trong tay mọi công nghệ, bí quyết kỹ thuật cũng đội ngũ nhân lực đầy tài năng.

… VÀ HỒI SINH

Elon Musk không ít lần nhắc đến mong muốn mọi người chấp nhận xe điện nhiều hơn.

“Ảnh hưởng lớn nhất mà Tesla có được không phải là những chiếc xe chúng tôi tạo ra, mà là chúng tôi đã chứng minh được rằng, chúng tôi có thể tạo ra một chiếc xe điện hấp dẫn mà bất kỳ ai cũng muốn mua. Thành công với tôi và với Tesla đó là chúng tôi đã đẩy nhanh sư ra đời của xe điện sớm hơn ít nhất 5 năm.”

Tháng 5 năm 2010, Tesla và Toyota ký kết hợp đồng. Về sau, sau khi chủ tịch Toyota Akio Toyoda đi chiếc Roadster một vòng quanh Thung lũng Sillicon, ông đã nói rằng : “Tôi cảm nhận được những cơn gió, những cơn gió của tương lai.” Và sẵn sang bán rẻ nhà xưởng bỏ hoang ở trung tâm thung lũng Sillicon cho Tesla. Từ đây, kinh tế của Tesla đã có nhiều khởi sắc và được hồi sinh.

CHẾ TẠO MODEL S

Ngày 26 tháng 3 năm 2009, Tesla trình làng mẫu thiết kế Model S trọng sự kiện báo chí được tổ chức ở trụ sở SpaceX. ChỈ sau một tuần, công ty đã nhận được hơn 500 đơn đặt hàng trước.

Qua nhiều lần nghiên cứu : “Kết cấu của Model S thực sự giống như một chiếc ván trượt. Sàn xe là bộ pin, trong khi động cơ nằm giữa hai bánh sau. Toàn bộ bên trên đều là không gian rảnh rỗi.” – Franz von Holzhausen nói. Model S sở hữu một loạt tính năng công nghê cao: từ tay cầm, cửa kính, sưởi ấm hoặc làm mát cabin trong lúc xe đang sạc điện,…

VỊ NGỌT ĐIỆN KHÍ HÓA THÀNH CÔNG

Cuối năm 2011, khi mọi việc dường như đã chắc chắn, Tesla đã tiến hành công bố những thông báo tích cực với chiến lược Tesla Tango nhằm thu hút sự hiếu kỳ từ giới báo chí. Tháng 11 năm 2011, Musk tiết lộ số lượng mẫu Model S chuẩn bị sản xuất đã được bán hết với hơn 6500 đơn hàng được đặt từ trước.

Tháng 2 năm 2013, Tesla công bố những thành công đã đạt được trong năm 2012. Mọi hạn chế hầ như đã được khắc phục, tính đến cuối năm đó, Tesla đã có 32 cơ sở trên toàn thế giới. Sự thành công mang tính vượt trội của Tesla luôn nằm trong tầm ngắm của phóng viên. Bất cứ thông tin nào vừa được nêu ra đều được các tờ báo tranh nhau để được đăng bài đầu tiên. Ngoài ra cũng có những lần vì giật tít mà sự thật đã không được tôn trọng, làm ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của công ty. Nhưng ngay sau đó, Tesla đã đưa ra những bằng chứng chứng minh sự trong sạch của mình và cũng cố vị trí của mình trong giới sản xuất ô tô.

Katie Fehrenbacher đã nói: “Tesla thực sự nổi lên như một câu chuyện về thành công, không phải đột ngột trong tuần trước, mà từ từ suốt một thập kỷ.” … “Tesla chỉ mới bắt đầu nhận được sự quan tâm cao độ đối với những tuyên bố, mức độ phủ song truyền thông và tăng trưởng cổ phiếu… song trên thực tế, rất khó khăn khi là một nhà sản xuất ô tô độc lập còn non trẻ, và sự đổi mới mang tính thay dổi cuộc chơi thậm chí sẽ khó hăn hơn gấp bội và diễn ra trong một thời gian rất dài.

DU HÀNH TRÊN CAO TỐC ĐIỆN

Tháng 7 năm 2013, Tesla giành chiến thắng trong việc tạo dựng sự tin tưởng trên thị trường, và được chọn làm thành viên của chỉ số NASDAQ 100, đánh dấu sự trưởng thành và nhận được sự thừa nhận của nhiều người. Nữa cuối năm 2013, công ty tập trung hoàn thiện, phát triển mẫu Model S. Thời gian này, Tesla đi vòng quanh thế giới ,đến tháng 11, Model S trở thành mẫu xe plug-in bán chạy thứ hai ở châu Âu (sau LEAF). Nó cũng trở thành hiện tượng khi liên tiếp nhận được các giải thưởng : Mẫu xe của năm tại Thụy điển và Na Uy, Mẫu xe phong cách nhất tại Thụy SĨ và Giải thưởng danh dự dành cho mẫu xe của năm tại Đan Mạch.

TÁI ĐỊNH NGHĨA Ô TÔ

Với tác động lâu dài và tích cực, Tesla đã góp phần thúc đẩy thay đổi nhận thức của công chúng về xe điện. Một ô tô hiện đại là sự tổ hợp vài chục chiếc mấy tính nhỏ. Không giống như những ô tô thông minh khác, Model S có ít hộp đen hơn, hệ thống dây đơn gỉn, tích hợp nhiều phần mềm và cũng sẽ ít gặp sự cố bất ngờ khó xử lý.

MODEL X VÀ XA HƠN NỮA

Với những thành công đã đạt được, Tesla có quyền chọn một trong hai lựa chọn:

• Một là củng cố vị trí hiện tại của mình ằng cách tập trung vào dòng sản phẩm có lợi nhuận cao nhất.
• Hai là nỗ lực gấp đôi, đổ lợi nhuận thu được vào nghiên cứu tính năng mới, sản phẩm mới.

Với mục tiêu ban đầu Musk muốn hướng đến là điện khí hóa giao thông vận tải, dù đã xác lập được những kỉ lục tuyệt vời, nhưng vẫn còn những mục tiêu vẫn chưa hoàn thành. Kế hoạc trước mắt của công ty là mở rộng thị trường cho Model S và mạng lưới trạm Siêu sạc trên toàn thế giới, đưa Model X vào sản xuất. Mục tiêu xa hơn là tạo ra những mẫu xe tầm trung cho đại chúng, đẩy nhanh cuộc cách mạng điện khí hóa.

Musk từng chia sẻ:

Chúng tôi phải tạo đủ dòng tiền để đầu tư cho những phát triển trong tương lai, vốn đòi hỏi phải có lợi nhuận gộp đủ anh. Người ta có thể nói rằng, OK, các anh chỉ cần ngừng phát triển sản phẩm và khi đó thì các anh sẽ thực sự có lợi nhuận, song chúng tôi có những điều tuyệt vời đó và chúng tôi muốn dành chúng để phát triển cho tương lai. Chúng là những khoản đaầu tư tốt, và đó là điều mà chúng tôi đang làm. Chúng tôi không cố gắng tối đa hóa lợi nhuận vào thời điểm này, bởi điều đó sẽ cản trở sự phát triển của hoạt động kinh doanh cũng như mục tiêu chung là đưa thế giới sang kỷ nguyên của xe điện.

KẾT LUẬN

Thất bại và rồi cuối cùng thành công, Tesla trở thành biểu tượng cho công nghệ đột phá. Báo chí đã tốn biết bao giấy mực để viết về công ty này, đổ vào bí quyết thành công của Tesla. Và câu trả lời là không có bí quyết nào cà:

Chỉ có một ý tưởng gặp thời, một nhóm người quyết tâm cao và tài năng tuyệt đỉnh, một tí xíu may mắn cốt yếu.

Nói tóm lại, thế giới này cần những người như Elon Musk, Martin Eberhard và Marc Tarpenning những con người yêu tốc độ, môi trường, và chứng minh những điều họ làm là đúng.

Tác giả: Anh Thi – Bookademy