Phỏng vấn TS Nguyễn Mạnh Hùng sau 6 tháng triển khai dự án “Khuyến đọc Việt Nam”

ThaiHaBooks- Tối 22.8.22, đúng 6 tháng sau khi phát động dự án “Khuyến đọc Việt Nam”, TS Nguyễn Mạnh Hùng, người được mệnh danh là Tiến sỹ văn hoá đọc đã dành cho chúng tôi nguyên cả buổi tối để trò chuyện tâm tình. Xin lược ghi lại vài ý của buổi gặp gỡ kéo dài đến gần 4 giờ đồng hồ thú vị này.

Phóng viên: Xin ông cho biết lý do phát động dự án “Khuyến đọc Việt Nam” đúng 6 tháng về trước?

Cũng rất đơn giản thôi ạ. 14 năm âm thầm lan toả văn hoá đọc, tổ chức rất nhiều chương trình hướng dẫn đọc sách siêu tốc, truyền cảm hứng đọc sách, nói chuyện về văn hoá, tặng nhiều sách, chuỗi chương trình “Reading Tour”, mở Nhà sách Bản quyền, các hoạt động chống sách lậu, sách giả,… đã mang lại những kết quả ban đầu. Rồi sau ATM GẠO, có mở ATM SÁCH, tặng rất nhiều sách khi cả nước bị phong toả bởi Covid 19,… nhưng có lẽ vẫn chưa đủ. Chúng tôi muốn có một cú hích, cú hích lớn, kêu gọi và huy động đông đảo lực lượng toàn xã hội tham gia. Bởi tôi luôn quan niệm “Bất cứ việc nào dù lớn đến đâu mà thật đông người tham gia sẽ thành chuyện nhỏ, còn chuyện nào dù nhỏ đến đâu mà có rất nhiều người cùng làm sẽ thành việc lớn”. Đơn giản vậy thôi ạ. 

Kết quả của 6 tháng vừa qua thế nào thưa ông?

Những con số mà các báo đài đã đưa tin như 62 tủ sách đã được tặng, mỗi tháng tặng các bạn đọc cá nhân 220 cuốn sách, 91 chương trình “Reading Books Together”, hơn 30 chương trình livestream kết nối với các tác giả, dịch giả, chuyên gia,… là bề nổi, là các con số. Thành công nhất là sự thay đổi thái độ, thói quen của bạn đọc đối với sách và văn hoá đọc, là số lượng thư, email, nhắn tin cá nhân tôi và BTC nhận được mỗi ngày bày tỏ biết ơn và kể về những thành công của bạn đọc khi họ đọc và ứng dụng sách vào cuộc sống, là những hình ảnh tràn ngập hạnh phúc và năng lượng của chính bạn đọc khi họ đọc, thu nhận được từ những tác phẩm yêu thích. Hạnh phúc đó vô cùng lớn với BTC cũng như là những người làm công tác xuất bản. 

Khuyến đọc Việt Nam đang nằm ở đâu, thưa ông?

Nói thật thì công tác khuyến đọc ở VN chúng ta vẫn chưa thật sự tốt. Cố gắng rất nhiều nhưng vẫn còn chưa đủ. Đấy là so với các nước trong khu vực chứ chưa nói với thế giới. Chúng ta chưa thật sự có những cơ quan truyền thông lớn chuyên tâm về văn hoá đọc, về khuyến đọc. Chúng ta vẫn chưa có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa các đơn vị xuất bản với các cơ quan báo chí truyền thông, ngay cả các kênh mạng xã hội vẫn chưa tận dụng tối đa. Nói thật là tôi muốn có 1 sự CHUYỂN ĐỔI mạnh trong khuyến đọc.

Theo ông, những ai ở Việt Nam có những đóng góp lớn cho khuyến đọc Việt Nam?

Rất nhiều người có đóng góp lớn mà khó kể ra hết. Nhưng tôi muốn nhấn mạnh đến một vài nhân vật mà theo cá nhân tôi không thể không nhắc đến. Đó là anh Nguyễn Kiểm, nguyên Cục trưởng cục Xuất bản, nguyên Phó chủ tịch thường trực hội Xuất bản. Anh Kiểm rất tâm huyết, rất cụ thể, rất toàn tâm toàn ý. Rồi anh Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng bộ TTTT. Anh hùng mê đọc sách và khuyến đọc rất tốt từ hồi còn làm ở Viettel. Khi lên bộ anh luôn mua sách tặng, khuyến khích mọi lãnh đạo gương mẫu đọc. Tôi nhớ có năm, ngày mồng 6 tết anh đặt mấy trăm cuốn “Phụng sự để dẫn đầu” để làm quà mừng tuổi lì xì năm mới trong phiên họp đầu tiên của Bộ. Rồi, nếu tôi nhớ không nhầm, anh Hùng đặt cả ngàn cuốn “Ikigai – đi tìm lý do thức dậy mỗi sáng” để tặng. Anh luôn khuyến khích, động viên các đơn vị xuất bản, cấp dưới, bạn bè, người quen đọc và ứng dụng sách. Rồi anh Lê Hoàng, phó chủ tịch phụ trách phía nam của Hội Xuất bản. Rồi chị Quách Thu Nguyệt. Rồi anh Vũ Đức Đam. Rồi anh Bắc Cường lập ra “Không gian đọc”, thầy Hiệp lập ra “Go-Book”, bạn trẻ Cao Đức Thái lập ra “sách và hành động”, bạn Hải Đăng điều hành CLB yêu sách Thái Hà,… 

Ông thấy những tấm gương về đọc sách nào mà ông thấy khâm phục hay ấn tượng?

Cũng khá nhiều. Tôi đang nhớ đến anh Vịnh, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, nguyên Thứ trưởng bộ Quốc phòng, con trai Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Tôi rất thích tủ sách nhà anh Vịnh. Tôi thích cách mua sách của anh Vịnh: Mỗi đầu sách anh mua 2 cuốn, 1 cuốn để ở nhà, 1 cuốn anh mang theo đi công tác đọc và đến đâu thì tặng luôn (vì anh Vịnh hay đi công tác). Tôi thích cách làm của Samsung, Canon luôn mua sách bổ sung cho thư viện của họ và khuyến khích nhân viên đọc sách. Tôi thích anh Đỗ Cao Bảo, in mấy ngàn cuốn sách “Khát vọng Việt” không chỉ tặng cho ATM SÁCH mà cho các thư viện trên cả nước. Tôi thích cách làm của VTV khi hàng năm xuất bản sách “Vì một Việt Nam cất cánh” không bán mà chỉ tặng…

Các hoạt động “Khuyến đọc Việt Nam” trong tương lai sẽ là gì ạ?

Có một việc cần phải làm là tổ chức GIẢI THƯỞNG KHUYẾN ĐỌC VIỆT NAM. Giải thưởng này phải danh giá, phải ấn tượng, phải thật sự khích lệ, khuyến khích những cá nhân và tập thể hết mình phụng sự cho văn hoá đọc. Một việc nữa là kết nối các nước ASEAN với nhau để khuyến khích cùng đọc sách. Năm nay và sang năm 2023, Việt Nam giữ chức Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Xuất bản ASEAN mà. Tôi đã đề xuất khẩu hiệu ONE ASEAN và cũng đã đề xuất có giải thưởng ASEAN BOOK AWARD tức là giải thưởng sách ASEAN nhưng cần tìm cách triển khai. Chúng ta cần mở thêm nhiều khoá đọc sách nhanh, đọc sách siêu tốc. Cần nhiều ctr truyền cảm hứng đọc. Rồi các hoạt động hướng đến đọc và ứng dụng nội dung sách vào cuộc sống và công việc,…

Từ nay đến cuối năm ông sẽ làm gì?

Ngày tháng 10 này sẽ đi hội sách Frankfurt Book Fair, hội sách lớn nhất thế giới. Từ 2015 đến nay năm nào chúng tôi cũng tổ chức 1 đoàn đi, ngoài việc mua và bán bản quyền còn là quảng bá giới thiệu hình ảnh Việt Nam, văn hóa đọc VN ra thế giới. Vậy mà 2 năm Covid chúng tôi chỉ tham gia online được thôi. Năm nay lại có cơ hội mang sách ra giới thiệu, gặp gỡ các chuyên gia và các đơn vị xuất bản lớn nhất thế giới. Dự kiến chúng tôi sẽ tham gia hơn hai chục tọa đàm, hội nghị, gặp gỡ. Tôi dự kiến mời các chuyên gia lớn trên thế giới vào VN đào tạo, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về xuất bản và khuyến đọc. Rồi việc lớn là tổ chức các hội sách online và offline như vừa tổ chức chuỗi Hội sách Xuyên Việt trên cả nước quá thành công. Và dĩ nhiên là liên tục các tọa đàm, giới thiệu sách, truyền cảm hứng, hướng dẫn đọc sách nhanh, siêu tốc như vẫn đang làm. Rất nhiều việc và lịch luôn kín đặc hàng tuần ạ.

Cảm ơn ông đã dành thời gian chia sẻ với tôi và bạn đọc trên cả nước! Chúc những hoạt động Khuyến đọc được lan toả nhiều hơn nữa.

Bùi Trà My