Vũ Quần Phương hài hòa trong nhà thơ, nhà phê bình

Sức khỏe & đời sống - Cùng lúc ra mắt hai cuốn Vũ Quần Phương tuyển tập thơ và cuốn Vũ Quần Phương bình thơ tập hợp 150 bài bình thơ dân gian, thơ cổ điển, thơ nước ngoài,

Vốn là bác sĩ y khoa, từ năm 1972 mới chuyển nghề làm văn thơ chuyên nghiệp, nhưng những đóng góp âm thầm, lặng lẽ của ông cho nền văn chương Việt Nam thật đáng kể. Suốt cả chặng đường 40 năm qua, ông được xếp là 1 trong 20 nhà thơ Việt Nam được đồng nghiệp và bạn đọc luôn mong chờ, đón đợi tác phẩm mỗi khi ra đời. Trong buổi ra mắt 2 tác phẩm mới (29/6/2012), rất nhiều bạn bè văn chương đã đến cùng chia sẻ.

Với tư cách một người em, một bạn đọc thơ, một nhà thơ thế hệ sau, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chia sẻ rằng anh đã đọc thơ Vũ Quần Phương khi chưa biết ông là ai. Với anh, thơ Vũ Quần Phương khi đó đã có những bài rất hay và nó vẫn còn rung vang cho đến tận bây giờ. Có được điều đó bởi ngay từ những ngày đầu ông đã chú ý đến sự chính xác của ngôn từ để tạo ra tính hợp lý cao. Cho đến cả sau này, khi nhìn cuộc sống cận hơn, tính suy tưởng vẫn xuyên suốt trong thơ ông khiến các câu thơ, bài thơ sâu sắc, không rã rợi mà đầy sự trải nghiệm.

Trong cảm nhận của nhà thơ Trần Đăng Khoa, Vũ Quần Phương là một thi sĩ có tài nhưng lẫn trong đám đông vì thơ ông đi vào góc xã hội không mấy quan tâm – đó là góc bình yên hẻo lánh trong đời sống xã hội. Nhà thơ Trần Đăng Khoa dùng hình ảnh, khi người ta quan tâm những vấn đề của chiến tranh thì ông lại ngẩn ngơ trong lá cỏ mùa xuân. Thời đó, những bài thơ mang âm hưởng chiến tranh thì mau nổi tiếng, nay thời đại qua rồi thì giá trị các bài thơ đó cũng bạc dần đi (tất nhiên những bài hay thực sự thì không bao giờ cũ). Trần Đăng Khoa cho rằng, Vũ Quần Phương là nhà thơ thời chống Mỹ, nhưng đến giờ ông vẫn là nhà thơ viết hay bởi ông viết rất hồn nhiên. Đó là điều hiếm.

Một độc giả mê thơ Vũ Quần Phương không tán thành nhận định của nhà thơ Trần Đăng Khoa rằng thơ Vũ Quần Phương lẫn trong đám đông. Với độc giả này – thơ Vũ Quần Phương đứng đâu cũng lấp lánh vì có nhiều câu rất hay và ở đó luôn có nét hồn nhiên.

Là người ngoại đạo nhưng nhà văn Nguyễn Huy Thiệp lại rất yêu thơ. Dưới con mắt của ông từ khi còn là sinh viên, Vũ Quần Phương đã là ông hoàng trong thơ cung đình bởi sự lịch lãm trong tính cách và sang trọng trong văn chương.

Bằng khẩu khí mạnh, nhà văn Văn Chinh cho rằng, Vũ Quần Phương đã từng và hôm nay vẫn phải chịu bất công của sự thấu hiểu, dù rằng thơ ông bao giờ cũng có tính chiêm nghiệm và sáng tỏ. Có quá không khi Văn Chinh cho rằng với bài Trước biển viết về mối tình của Vũ Quần Phương với nữ sĩ Xuân Quỳnh quá tuyệt, nhà thơ Xuân Diệu – ông hoàng của thơ tình Việt Nam cũng không có bài nào hay như thế. Hay bài Nó đấy, trái tim tôi – tự nhìn trái tim mình qua màn hình thì Văn Chinh cho rằng đến Xuân Diệu cũng không làm được.

Nhà thơ, nhà phê bình văn học Vũ Nho thì đánh giá Vũ Quần Phương ở góc độ nhà phê bình thơ. Ông cho rằng, người đăng đàn nói chuyện thơ nhiều nhất, người viết nhiều bài bình thơ hay nhất và in thành tuyển tập là nhà thơ Vũ Quần Phương. Theo nhà phê bình văn học Vũ Nho, Vũ Quần Phương biết tìm cách đi riêng trong phê bình thơ nên ông thường có những phát hiện độc đáo trong các bài thơ của từng tác giả.

Một nhà thơ, nhà phê bình thơ sau một chặng dài của sự nghiệp sáng tạo được bạn bè đồng nghiệp đồng cảm và chia sẻ quả là niềm vui lớn. Đón nhận tấm lòng bè bạn, nhà thơ Vũ Quần Phương chia sẻ một cách hóm hỉnh rằng, ông có cảm giác hồi hộp và xúc động như trong ngày cưới.

Bài và ảnh: Lan Hương