Đừng chết bởi hóa chất – Những điều có thể bạn chưa biết về hóa chất

ThaiHaBooks- Bạn có thể đang “nạp” rất nhiều hóa chất vào cơ thể mỗi ngày. Đừng sợ, cuốn sách sẽ không làm tăng nỗi sợ hãi của bạn, hay khuyến khích bạn trở thành một người quay lưng với hóa chất. Cuốn sách sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về hóa chất và giúp bạn trở thành một người tiêu dùng thông minh, bảo vệ sức khỏe của bản thân bạn và gia đình bạn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong 50 năm qua, với sự phát trỉển của công nghiệp, con người đã tổng hợp hơn 80.000 hợp chất hóa học mới, mỗi năm có thêm 1000 hóa chất mới được tạo ra. Đó là những chất nhân tạo. Không một chất nào trong số này tồn tại một mình nó trong tự nhiên và chỉ một nửa được thử nghiệm về ảnh hưởng của chúng đến con người.

Hóa chất tồn tại như một phần không thể thiếu trong cuộc sống chúng ta từ thực phẩm chúng ta ăn, nước chúng ta uống đến những nơi chúng ta đi tới, những vật dụng thân thuộc mỗi ngày chúng ta dùng.

Theo số liệu của Ngành Y tế TP.HCM năm 2018 “hơn một phần ba (35%) bệnh tim thiếu máu cục bộ, nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới, và khoảng 42% bệnh đột quỵ, nguyên nhân lớn thứ hai đối với tỷ lệ tử vong toàn cầu, có thể được ngăn chặn bằng cách giảm hoặc loại bỏ tiếp xúc với hóa chất như ô nhiễm không khí xung quanh, ô nhiễm không khí gia đình, khói thuốc lá thụ động và chì”. 

Qua đó, có thể thấy việc hiểu tường tận về hóa chất cũng như biết cách sử dụng vừa phải các loại hóa chất ấy có thể giúp con người cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa nhiều bệnh tật trong cuộc sống. 

Cuốn sách được chia làm 4 phần chính: Chương 1: Những địa điểm nguy hiểm; Chương 2: Thức ăn nguy hiểm; Chương 3: Đồ dùng nguy hiểm; Chương 4: Thông tin nguy hiểm được chia sẻ trên quan điểm học thuật của nhà hóa học kiêm nhà tiêu dùng học. Với tư cách là nhà hóa học, tác giả đã cố gắng truyền tải tri thức trên cơ sở kết quả thí nghiệm và quan hệ nhân quả khoa học chính xác, nghiêm ngặt. Song, với tư cách là nhà tiêu dùng học, tác giả đã đưa ra quan điểm về các trào lưu thịnh hành của xã hội và thị trường hiện tại để khảo sát các phương pháp xây dựng môi trường và xây dựng xã hội mà người tiêu dùng có thể sống an toàn. 

Mở đầu cuốn sách, tác giả giới thiệu đến chúng ta khái niệm về hội chứng sợ hóa chất đang phổ biến trong đời sống hiện nay khi con người từ cảm giác chối bỏ hóa chất rồi lớn dần tới mức trở thành cảm giác sợ hãi tột độ. Bởi những tin tức thời sự ngày càng phơi bày những điều ta cứ ngỡ là sự thật về hóa chất nhưng hóa ra chúng ngày càng dẫn ta đến những lo lắng, bất an từng giây phút trong cuộc sống. 

Xúc xích nguy hiểm như khói thuốc lá?

Điểm chung của xúc xích, cơm cuộn lá rong biển, cơm rang, hot-dog và bánh mì kẹp là gì/ Đây đều là những món ăn có thành phần gồm các loại thịt công nghiệp. Nhờ có thịt công nghiệp, chúng ta đang sống và tận hưởng những cách chế biến món ăn đa dạng. Nhưng năm 2015, theo báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế thuộc WHO vào năm 2015, cho biết các loại thịt công nghiệp như xúc xích và thịt xông khói được phân loại là chất gây ung thư nhóm 1 có nguy cơ gây ung thư cao, cùng nhóm với các khói thuốc lá, tia cực tím trong ánh nắng mặt trời,… 

Trong cuốn sách, tác giả cũng lý giải lý do thịt công nghiệp nguy hiểm là vì chất phụ gia như natri nitrit (NaNO2). Nhờ có chất phụ gia, thịt công nghiệp luôn có sắc hồng đẹp mắt, tăng hương vị đặc trưng của thịt. Nó nguy hiểm là do dạ dày chúng ta là môi trường có tính axit. Nếu chúng ta ăn thịt công nghiệp có chất bảo quản thực phẩm natri nitrit, chất ấy sẽ đi vào dạ dày và trong điều kiện môi trường axit của dạ dày, phản ứng hóa học giữa natri nitrit với amin của thịt công nghiệp sẽ xảy ra. Kết qua của phản ứng này là nitrosoamine – chất gây ung thư trong dạ dày.

Tuy nhiên, quan điểm của tác giả trong cuốn sách lại càng khiến người đọc bất ngờ hơn. Dù thịt công nghiệp nguy hiểm nhưng theo tác giả chúng ta không nên “lo bò trắng răng”. Bằng một so sánh thú vị, chúng ta không thể lo vì vô tình hít phải khói thuốc lá mà bị ung thư. Tương tự vậy, thay vì lo sợ mình sẽ mắc bệnh ung thư vì đã ăn một chút lẩu xúc xích thì hãy lo lắng tới cuộc khủng bố đang xảy ra đâu đó trên Trái đất này. Chúng ta không cần phải bị nỗi sợ lấn áp như thể bản thân sắp phải chống chọi với căn bệnh ung thư nhưng cũng cần tiết chế liều lượng ăn cũng như có thể dùng cách chế biến khác như luộc thay vì chiên, nướng,… 

Thuốc chống muỗi cũng gây hại cho sức khỏe?

Ngoài thực phẩm, tác giả đề cập đến những vật dụng quen thuộc, là nhu yếu phẩm mà chúng ta sử dụng hàng ngày nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho cơ thể như dầu gội đầu, thuốc chống côn trùng, các chất tẩy rửa nhà cửa, thú nhồi bông,… 

Khi nói về thuốc chống muỗi, tác giả cho rằng nếu hệ thần kinh trung ương của chúng ta bị tiếp xúc với quá nhiều thành phần có trong thuốc chống muỗi thì con nguoi2 có thể bị tê bì chân tay, rối loạn hệ hô hấp hoặc bệnh hoa mắt chóng mặt, đặc biệt là nếu chúng ta sử dụng thuốc chống  muỗi trong phòng chật hẹp hoặc trong không gian bị đóng kín. Tệ hơn có thể gây ra triệu chứng dị ứng như chảy máu mũi, hắt hơi, mẩn ngứa trên da. 

Để hạn chế tình trạng này, tác giả cũng khuyên người tiêu dùng cần phải chú ý kĩ đến hướng dẫn sử dụng được dán trên từng loại thuốc chẳng hạn như thuốc cần được phun ở nơi thông thoáng hay liều lượng phun đều từ 5-10 giây cho mỗi 9.9 mét vuông, cách phun hướng lên trên,.., đặc biệt là đối với thuốc chống côn trùng, cần kiểm tra xem sản phẩm có chất DEET hay không trước khi bôi cho con trẻ vì chúng có thể gây tác dụng phụ cho trẻ nhỏ. 

Cuốn sách sẽ giúp bạn nhanh chóng nhận ra những thông tin sai lệch đang không ngừng lan truyền trong xã hội để bạn quen dần với cách chọn lọc thông tin chính xác và có một cuộc sống lành mạnh và sung túc. Nếu tiếp cận khoa học sâu hơn, bạn có thể phá bỏ định kiến về các chất tưởng chừng độc hại, cũng như các chất ngỡ là an toàn. 

Trong quán thịt nướng bạn hay ăn, cũng có chất hóa học nguy hiểm?

Đó là methanol, nó không chỉ có trong nước rửa kính mà thỉnh thoảng một số cửa hàng thịt nướng sẽ dùng methanol làm nhiên liệu đốt để đun sôi liên tục món lẩu, bởi methanol có tính dễ cháy. Nếu dùng bếp gas mini thì người dùng sẽ không mấy ưa chuộng, còn dùng than củi thì sẽ gây nhiều khó khăn cho nhà hàng. Methanol vừa chiếm không gian ít, vừa có thể tạo hiệu quả cao hơn, thế nên nó ngày càng được ưa chuộng rộng rãi. 

Đã có nhiều công nhân làm việc tại các nhà máy sản xuất điện thoại cầm tay, bị mù lòa vì trúng độc methanol. Đó là chất đương nhiên phải sử dụng nên chắc hẳn nhiều người nghĩ là không sao nhưng thực ra methanol là chất rất nguy hiểm. 

Hóa chất luôn là một mối hoài nghi to lớn trong tiềm thức của mỗi người. Nhưng tác giả cũng khẳng định một chân lý hợp thời rằng người gần như không thể sống mà không có hóa chất. Hóa chất tuy một mặt gây nguy hiểm cho cuộc sống nhưng mặt khác cũng khiến cuộc sống thêm phong phú. Chúng ta cần phải có sự hiểu biết một cách cơ bản về hóa chất cũng như cách xử lý những tác động không mong muốn của hóa chất để vừa tận dụng được những lợi ích vừa đảm bảo an toàn và sức khỏe. 

Ngọc Diễm