Thực hành lắng nghe là một phương pháp mạnh mẽ để làm lắng dịu tâm trí

BÀI THỰC HÀNH: Mỗi ngày vài lần, bạn hãy dừng lại và chỉ lắng nghe. Hãy mở toang thính giác ra 360 độ, như thể đôi tai là những cái đĩa ra-đa cực lớn. Hãy lắng nghe những âm thanh rõ ràng, và những âm thanh vi tế – trong cơ thể bạn, trong căn phòng, trong tòa nhà và bên ngoài. Hãy lắng nghe như thể bạn mới hạ cánh xuống một hành tinh lạ và không hiểu những âm thanh phát ra từ đâu. Hãy thử xem liệu bạn có thể nghe được tất cả mọi âm thanh giống như một bản nhạc đang được biểu diễn chỉ cho mình bạn hay không

Tự nhắc

Hãy dán những bức hình vẽ cái tai đơn giản lên khắp nơi, tại nhà và nơi làm việc.

Khám phá

Chúng ta liên tục tắm mình trong các thể loại âm thanh, ngay tại những nơi mà ta gọi là yên tĩnh như thư viện hay trong rừng. Tai ta nắm bắt tất cả những âm thanh này, nhưng não ta lại chặn phần lớn chúng lại để chúng ta có thể tập trung vào những âm thanh quan trọng – cuộc hội thoại, bài giảng, chương trình phát thanh, động cơ máy bay, và đó có phải tiếng trẻ con đang khóc?

Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em có thể nghe được những âm thanh mà người lớn không thể nghe thấy. Thính giác của chúng đủ nhạy để có thể phát hiện ra những tiếng vọng vi tế của hầu hết các âm thanh. Chúng ta đã học cách chặn lại những âm thanh gây nhiễu này từ sớm trong cuộc đời. Thật thú vị, những người sống trong các khu hoang dã ở châu Phi vẫn còn giữ được khả năng này, có lẽ bởi họ sống trong môi trường sa mạc vô cùng tĩnh lặng. Trẻ em cũng nhận ra âm nhạc và loại giai điệu trong những giọng nói mà chúng nghe được trước khi chào đời.

Khi chúng ta bắt đầu lắng nghe một cách cẩn trọng, cả một thế giới mới sẽ mở ra. Những âm thanh từng khó chịu dần trở nên thú vị, thậm chí ngộ nghĩnh, khi chúng ta lắng nghe chúng như một thể loại âm nhạc lạ lẫm. Những âm thanh nền sẽ chuyển thành âm thanh nổi. Chúng ta phát hiện ra thật nhiều âm thanh trong miệng khi ta ăn, đặc biệt là loại đồ ăn giòn. Tiếng thổi lá của nhà hàng xóm trở thành một phần trong bản giao hưởng âm thanh bất tận. Tiếng búa đập lại trở thành bộ gõ. Tiếng o o của tủ lạnh mở ra một thảm âm thanh gồm nhiều nốt trầm, bổng vi tế.

Những bài học sâu sắc hơn

Thực hành lắng nghe là một phương pháp mạnh mẽ để làm lắng dịu tâm trí. Khi chúng ta được kích hoạt bởi âm thanh, chúng ta muốn nghe gần hơn nữa. Để lắng nghe một cách chủ ý, chúng ta phải yêu cầu các giọng nói trong tâm thức mình yên lặng một lúc. Chúng ta phải yêu cầu tâm thức không đặt tên (“chiếc xe tải cũ của John”) hay nói chuyện về âm thanh (“anh ấy cần một bộ giảm thanh mới”), mà chỉ tỉnh thức và lắng nghe, cứ như chúng ta đang nghe mỗi âm thanh lần đầu tiên. Trên thực tế, chúng ta đúng là đang như vậy. Mỗi âm thanh chỉ đơn giản là: hoàn toàn mới mẻ.

Lắng nghe là một cách tuyệt vời để ngắt mình ra khỏi sự trầm tư của một tâm thức đầy lo lắng. Ngay khi bạn phát hiện ra tâm mình đang xoay tròn trong một cái lồng xóc do nó tự tạo, hãy ngưng lại và lắng nghe âm nhạc trong căn phòng. Khi bạn kiệt sức sau một ngày làm việc trên máy tính, hãy bước ra ngoài, mở các giác quan của mình hướng vào bóng tối và lắng nghe âm nhạc của đêm.

Có câu chuyện thiền nổi tiếng về âm thanh,với câu hỏi về việc mở tâm thức để trực tiếp trải nghiệm một sự thật sâu hơn. Vị thiền sư lỗi lạc Nhật Bản là Bạch Ẩn đã giao bài tập thiền này cho các thiền sinh của mình: “Âm thanh của một bàn tay là gì?” Câu hỏi này đã trở nên tầm thường trong thời hiện đại (và nó thường được nhắc lại một cách không chính xác là “Âm thanh của tiếng vỗ bằng một bàn tay là gì?”), nhưng khi được cảm nhận với tất cả thái độ nghiêm túc nhất, nó có thể mở tâm thức để lắng nghe sâu hơn.

Giản lược bài tập này về bản chất của nó: “Âm thanh là gì?” hoặc chỉ đơn giản “Âm thanh?” Khi tâm thức của bạn lang thang xuống dưới những hành lang xoắn ốc vô tận, hãy để câu hỏi này đưa nó quay lại bây giờ và ở đây.

LỜI CUỐI: Ngay cả trong sự tĩnh lặng cũng có âm thanh. Để nghe được những âm thanh vi tế như vậy, tâm thức phải vô cùng tĩnh lặng.

Chánh niệm ứng dụng – Chẳng cần ngồi yên vẫn có thể thiền – Jan Chozen Bays