Hội sách London và Bologna 2019 – Đẳng cấp về sách và xuất bản

ThaiHaBooks- Đây là lần đầu tiên tôi đến 2 hội sách này. London Book Fair là hội sách lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau Frankfurt Book Fair và Bologna Children’s Book Fair là hội sách thiếu nhi lớn nhất thế giới. Quả thật là tôi đã đi từ ngỡ ngàng này đến ngạc nhiên kia.

Tôi thấy hấp dẫn ngay từ khi bước vào London Book Fair. Hội sách lớn hai thế giới này có quy mô hơn 1.700 doanh nghiệp đến từ hơn 60 quốc gia. Có 25 quốc gia có gian trưng bày. Có 25.000 lãnh đạo, chuyên gia các tập đoàn, doanh nghiệp, cơ quan trong ngành xuất bản đến từ trên 118 quốc gia đến tham quan và làm việc. Hơn 250 hội thảo, sự kiện đã diễn ra trong 3 ngày. Cả 3 ngày chúng tôi đã cố gắng hết sức, có mặt từ sáng đến tối nhưng mới chỉ khám phá được một phần. Thật sự là lớn. Nói thật là tiếc vì thời gian ngắn quá.

Quốc gia trọng tâm của London Book Fair (tương tự như Khách mời Danh dự của FBF) năm 2019 là Indonesia. Lần đầu tiên 1 nước trong khối Asean được trở thành quốc gia trọng tâm tại đây. Chúng tôi thấy thật vinh dự và tự hào.

Hội sách London diễn ra chính thức từ 12 – 14/3/2019. Tuy nhiên, tuần lễ sách và phim kéo dài từ 11/3 đến 17/3. Đây là cơ hội để chúng tôi có cơ hội khám phá không chỉ sách và xuất bản mà các sản phẩm được chuyển thể từ sách. Chúng tôi cũng dành thời gian để tận mắt chứng kiến và ngắm sách của Indonesia được trưng bày và  bán tại các cửa hàng của London từ 01 đến hết 31/03. Thật sự là tuyệt vời. Mong đến bao giờ sách của Việt Nam nói chung và sách Thái Hà Books nói riêng được bày bán ở London và châu Âu.

Tôi rất ấn tượng với Hội nghị bàn tròn Dummies toàn cầu mà Thái Hà Books vinh dự được tham gia. Hội nghị diễn ra 1 ngày trước khi khai mạc London Book Fair do tập đoàn xuất bản Wiley tổ chức.

Nội dung của buổi hội nghị nhằm bàn về xuất bản sách 2019 và xu hướng các năm tiếp theo. Hội nghị cho biết các chủ đề đang được quan tâm lớn trên thế giới là tài chính, sức khỏe, cách sống, cách sử dụng youtube và các mạng xã hội, cách trả lời phỏng vấn, dữ liệu và dữ liệu bị đánh cắp, quản lý tiền bạc, nấu ăn, cách sử dụng iphone/công nghệ mới, học các ngôn ngữ/công cụ, phương pháp học, chuẩn bị trước khi đi học.

Một số chủ đề mà thế giới có thể quan tâm và các nhà xuất bản đang chuẩn bị cho ra sách là học âm nhạc như guita, piano, cuộc sống của bố và mẹ, Olimpic Tokyo 2020, sức khỏe của phụ nữ, các ngày nghỉ, cuộc sống ở dưới biển và trên không, cách điều hành nhà hàng, chó và các con vật nuôi.

Hội nghị Dummies toàn cầu cũng bàn và hướng dấn cách truyển thông sách cho những năm tới. Sách Dummies là dòng sách ứng dụng rất tốt và cả thế giới phát triển rất mạnh. Tuy nhiên sách Dummies mới vào Việt Nam được 1 năm nay nên cần được quan tâm đúng mức. Các nước cho rằng sách Dummies nhất định sẽ phát triển mạnh ở Việt Nam.

Tôi rất ấn tượng với gian trưng bày sách được thiết kế ấn tượng, đẹp như Indonesia, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Istanbul. Chúng tôi rất vui vì năm nay ở Hội sách London có khu vực dành riêng cho khối ASEAN, có khu nghỉ ngơi đọc sách được thiết kế bằng các lều dựng có mái là cuốn sách rất ấn tượng.

Tôi rất thích các gian trưng bày sách có phát quà tặng như túi vải, bút, logo các câu nói hay về sách. Gian của Ba Lan để nhiều thùng táo cho mọi người ăn tự do. Hội Xuất bản Ba Lan cho biết, táo của họ rất ngon và là đặc trưng quốc gia nên muốn cả thế giới thưởng thức. Ngày nào chúng tôi cũng đến gian Ba Lan chơi và ăn táo. Thật sự ngon và thơm.

Tôi rất thú vị khi thấy các các quốc gia đều đã bắt đầu truyền thông cho hội sách 2019 và 2010 như Frankfurt, Bắc Kinh, Indonesia, Hy Lạp, Moscow,… Các hoạt động giới thiệu sách, chia sẻ về văn hóa đọc thu hút nhiều độc giả đến nghe.

Chúng tôi cũng thường xuyên có gặp gỡ, trao đổi tại khu vực giao dịch bản quyền rất sôi động với 620 bàn giao dịch bản quyền.

Đoàn Thái Hà Books dừng chân nhiều ở gian của Quốc gia Trọng điểm – Indonesia. Chúng tôi không có gian trưng bày của Thái Hà nên lấy đây làm “đại bản doanh”. Tôi bất ngờ khi biết có đến gần 200 thành viên Indonesia bay sang dự hội sách, trong đó gần 100 là lãnh đạo và đại diện các nhà xuất bản. Chi phí khách sạn, vé máy bay, khách sạn đều do chính phủ tài trợ. Indonesia có khu triển lãm. Khu 1 ở tầng 1 chuyên về xuất bản (thông điệp quảng bá: Indonesia – 17.000 hòn đảo thỏa sức cho bạn tưởng tượng). Khu 2 ở tầng 2 chuyên về giới thiệu quảng bá văn hóa, ẩm thực (rất nhiều gia vị của Indonesia được giới thiệu tại gian hàng, 25 món bánh được chuẩn bị, 200 đĩa thức ăn, 200 bát soto và hàng 1000 cốc cà phê ngon nhất của Indonesia được chiêu đãi.  Thông điệp quảng bá là “Hương vị Indonesia”. Tôi thật sự thích cách làm này của Indonesia.

Các chuyên gia Indonesia đã thiết kế khu trưng bày hình tròn 2 tầng rất ấn tượng. Màu chủ đạo là trắng/đen. Trong gian hàng ngăn thành nhiều bàn, mỗi bàn là 1 đơn vị xuất bản giao dịch làm việc. Thật đẹp mắt và thuận tiện.

Indonesia cũng đã tổ chức 99 sự kiện trong khuôn khổ London Book Fair. Thật ấn tượng. Họ cũng tổ chức 2 tiệc chiêu đãi: ngày 13 tổ chức tiệc chiêu đãi cho tất cả mọi người tham gia hội sách và ngày 14 tổ chức tiệc chiêu đãi tại một không gian bảo tàng cho những khách mời đặc biệt.

Cách quảng bá của Indonesia rất tuyệt vời. Ngoài tiệc chiêu đãi, trưng bày sản phẩm ẩm thực, gia vị, Indonesia có hình ảnh quảng bá trên xe buýt (tất cả các xe buýt ở London là xe 2 tầng màu đỏ, nhưng có xe buýt màu trắng dành riêng cho việc quảng bá Indonesia, trên xe buýt có in rõ thông điệp “ Indonesia – 17.000 hòn đảo thỏa sức cho bạn tưởng tượng”. Indonesia có phòng chụp ảnh 360 độ miễn phí tại gian hàng. Khách đến có thể được chụp ảnh và in ngay tại chỗ, mỗi bức ảnh được tự chọn khung nền là các danh lam thắng cảnh của Indonesia. Các quầy bán đồ ăn của Indonesia trong và ngoài hội sách đều ghi dòng chữ : “Đồ ăn Indonesia được tài trợ bởi quốc gia có 17.000 hòn đảo thỏa sức cho bạn tưởng tượng.”

Đoàn Thái Hà Books đã có rất nhiều cuộc gặp quan trọng và ý nghĩa trong đó có ông Boos – Chủ tịch FBF, bà Claudia – Phó Chủ tịch FBF, Chủ tịch hội Xuất bản Thổ Nhĩ Kỳ, Chủ tịch phòng Thương mại Công nghiệp Istanbul, Chủ tịch hội Xuất bản Georgia, chủ tịch Hội xuất bản Indonesia, Giám đốc Ủy ban Quốc gia về sách Indonesia và rất nhiều quốc gia khác. Rất hiệu quả và bổ ích.

Hội sách thiếu nhi Bologna lần thứ 56 rất đặc biệt. Đây là Hội sách thiếu nhi lớn nhất thế giới với 1.400 gian hàng trưng bày từ hơn 80 quốc gia. Tôi ấn tượng với 2.901 họa sĩ vẽ tranh minh họa từ 62 quốc gia trên toàn thế giới đến tham dự. Ban giám khảo đã chọn lựa 76 họa sĩ từ 27 quốc gia (trong đó Đài Loan có 9 họa sĩ vẽ minh họa được chọn).

Chúng tôi tham gia một số trong 250 sự kiện của 4 ngày hội sách. Chúng tôi tham quan toàn bộ 6 Hall, trong đó 4 Hall về sách (Hall 25, 26, 29, 30). Chúng tôi rất thích thú có mặt tại khu dành riêng cho khách mời danh dự và khu triển lãm tranh minh họa.

Khách mời danh dự của hội sách thiếu nhi Bologna là Thụy Sỹ. Trong 4 ngày của hội sách từ 01 đến 04/04/2019, chúng tôi đã gặp rất nhiều nhân vật quan trọng như: Chủ tịch Hội sách Bologna, Phó thị trưởng TP Bologna, Chủ tịch HXB Ý,  Chủ tịch HXB Thụy Sỹ, Chủ tịch hội sách Frankfurt, lãnh đạo hội sách Ba Lan, Anh, Nhật, Pháp,…

Tôi rất ấn tượng với chia sẻ của Chủ tịch HXB Ý rằng doanh thu bán sách của họ là 3 tỷ USD, họ xuất bản 60.000 tựa sách/năm, trong đó 57% là sách mới. Hội xuất bản Ý gồm 4.600 đơn vị xuất bản, trong đó có 966 đơn vị xuất bản trên 10 tựa/năm. Hội xuất bản Ý chia thành 4 nhóm: xuất bản thương mai, xuất bản nhỏ, xuất bản sách giáo dục, xuất bản sách khoa học.

Tôi ghi nhớ sâu sắc chia sẻ của Chủ tịch HXB Thụy Sỹ rằng sách thiếu nhi được xuất bản thành 4 ngôn ngữ: Pháp, Đức, Ý, Romasch. Họ có 30 đơn vị xuất bản sách thiếu nhi ở Thụy Sỹ, trong đó có 10 đơn vị chỉ xuất bản sách thiếu nhi. Ông cũng chia sẻ rằng cứ 4 cuốn sách thiếu nhi ở Thụy Sỹ được mua thì có 1 cuốn do NXB trong nước xuất bản.

Chúng tôi theo dõi và ấn tượng với ngày khai mạc khi ban tổ chức đã trao giải “Nhà xuất bản sách thiếu nhi xuất sắc nhất năm 2018” cho 6 NXB sách trẻ em tiêu biểu tại 6 châu lục (giải thưởng do HS Bologna phối hơp với Hiệp hội các nhà xuất bản Ý tổ chức). Tiêu chí đánh giá giải là sự sáng tạo, lòng dũng cảm (dám chấp nhận về rủi ro tài chính khi chọn lựa sách in hoặc kiên quyết bảo vệ ấn phẩm trước sức ép của chính trị) và những lựa chọn của công tác biên tập. Sáu nhà xuất bản được chọn là NXB Sub – Sahara của Ghana (châu Phi) chuyên về sách thiếu nhi với các đề tài về môi trường; NXB Locus của Đài Loan (châu Á) vì các ấn phẩm hướng tới tinh thần của tương lai, văn hóa; NXB Orfeu Negro của Bồ Đào Nha (châu Âu) vì sách về nghệ thuật; NXB Comme des geants của Canada (Bắc Mỹ), NXB Limonero của Argentine (châu Mỹ Latinh) và NXB Scribble Kid’s Books của Úc (châu Đại Dương). Lễ trao giải rất long trọng và ấn tượng.

Chúng tôi cũng rất ấn tượng với giải thưởng Bologna Ragazzi gồm các giải Fiction, Non – Fiction, Opera Prima, New Horizons. Năm 2019 có 1.558 cuốn sách từ 43 nước được gửi dự thi.

Chúng tôi đã cùng với cả thế giới chung vui ngày sách thiếu nhi thế giới 02/04 ngay tại Hội sách thiếu nhi lớn nhất Bologan này.

Chúng tôi cũng thấy rất vui vì có 3 đơn vị có mặt tại Bologna dự hội sách. Ngoài 3 người của Thái Hà Books thì còn có NXB Trẻ với 1 thành viên, NXB Kim Đồng với 3 thành viên. Thật vui khi đi hội sách thế giới có các đơn vị xuất bản trong nước có mặt.

Chúng tôi cũng dành thời gian tham quan và ngắm khu vực triển lãm tranh với hơn 2.900 bức được chọn triển lãm từ hơn 14.000 bức tranh gửi dự thi. Vô cùng đẹp và ấn tượng.

Đoàn Thái Hà Books cũng đã làm việc với tổ chức thư viện thế giới dành cho người trẻ có trụ sở chính tại Muchen, Đức. Thư viện có 600.000 đầu sách với 30 ngôn ngữ. Mỗi năm tổ chức này mua khoảng 8.000 cuốn sách và chọn 200 cuốn sách tốt nhất đi giới thiệu tại các hội sách.

Chúng tôi rời châu Âu về Việt Nam trong tiếc nuối. Những chúng tôi cũng muốn về nhanh để ứng dụng những gì học được vào công việc. Chúng tôi muốn về ngay bởi tháng 4 là Tháng Đọc Sách và tháng 4 có Ngày Sách Việt Nam và Tết Sách. Và tháng 4 này cũng có hội sách do cục Xuất bản tổ chức tại công viên Thống Nhất, Hà Nội.

Chúng tôi thật sự mong ngành xuất bản Việt Nam sớm tiến dần đến với xuất bản thế giới.

Nguyễn Thị Hương, Phó TGĐ công ty Sách Thái Hà