Hội xuất bản Nhật Bản muốn hợp tác sâu và rộng hơn với ngành xuất bản Việt Nam
Thái Hà Books
Th 4 24/07/2024
ThaiHaBooks - Chúng tôi đến làm việc với Hội xuất bản Nhật Bản theo lời mời của bạn và đã được thống nhất từ trước. Tôi đi Nhật lần này với mục đích tìm hiểu sâu hơn, nghiên cứu kỹ hơn về ngành xuất bản và văn hóa đọc của đất nước mặt trời mọc, cũng như có một số chương trình giao lưu, chia sẻ về sách và lan tỏa tinh thần “Đọc sách cùng nhau – Reading Books Together”.
Tiếp chúng tôi tại trụ sở hội là ông Higuchi – Giám đốc điều hành và anh Yoshino phụ trách quan hệ quốc tế. Buổi làm việc cung cấp cho tôi quá nhiều thông tin bổ ích và thật ý nghĩa. Nói thật rằng tôi đã học được quá nhiều, cả về ngành công nghiệp xuất bản lẫn kiến thức, kinh nghiệm trong lãnh đạo, công việc và cuộc sống.
Hiện nay Nhật Bản có khoảng 3.000 đến 3.500 nhà xuất bản, tuy nhiên chỉ có 413 nhà xuất bản là thành viên của Hội xuất bản mà thôi.
Đỉnh cao của xuất bản sách Nhật năm 1977 là 1,608.30 triệu bản. Lãnh đạo Hội xuất bản Nhật cứ nhắc đi nhắc lại mãi về 2 năm của thời hoàng kim này. Họ đang trăn trở, rất trăn trở. Xuất bản của 2 năm 2018 và 2019 cũng đang đi xuống. Hội xuất bản và các nhà xuất bản Nhật đang tìm mọi cách để văn hóa đọc đi lên.
Những con số làm tôi khá ấn tượng đó là doanh thu ngành xuất bản Nhật năm 2018 là khoảng 9.140,83 triệu Euro. Con số hơn 9 tỷ này rất ấn tượng với tôi. Còn số lượng tựa sách mới của năm ngoái là 71.661 (tức 200 tựa sách mới mỗi ngày). Số lượng bản sách 2018 là 942,22 triệu bản. Tôi cũng ấn tượng với con số gần 1.000.000 tựa sách được in hàng năm.
E-book của Nhật cũng đáng để suy ngẫm. Tổng doanh thu năm 2018 là 2,069 triệu Euro trong đó e-comic là 1,638 triệu Euro, e-book là 268 triệu Euro và e-magazin là 161 triệu Euro. Doanh thu sách điện tử với con số hơn 2 tỷ Euro là đáng kể so với tổng thể của cả ngành xuất bản Nhật.
Chúng tôi phân tích 10 cuốn sách bán chạy nhất của Nhật với 5 cuốn sách văn học, 2 cuốn tôn giáo và 3 cuốn về sách cuộc sống.
Về thời gian dành cho đọc sách mỗi ngày, theo khảo sát, nam giới dành 42 phút trong đó nữ giới là 39 phút, trong khi đó đọc báo là 28 và 23 phút, xem ti vi là 162 và 200 phút, truy cập internet là 87 và 81 phút. Tôi ngồi lâu hơn để xem lại và nghiên cứu khảo sát về việc đọc của các lứa tuổi cụ thể là trẻ em, tuổi 20, tuổi 30, tuổi 40, tuổi 50, tuổi 60 và tuổi trên 70. Bởi thú vị khi tuổi trên 70 đọc nhiều nhất: trên 56 phút mỗi ngày.
Tôi ngồi phân tích về số tiền người Nhật bỏ ra để mua sách hàng tháng. Theo nghiên cứu, 65% chi ra từ gần 1.000 đến 2.000 yên, 2% chi ra trên 5.000 yên mỗi tháng cho việc mua sách. Trong đó gần 20% không mua sách (1 ngàn yên tương đương khoảng 200.000 đồng).
Tôi và lãnh đạo Hội xuất bản Nhật bàn nhau về văn hóa đọc, về khuyến đọc và đưa ra các phương án hợp tác. Các bạn Nhật rất muốn hợp tác với Hội xuất bản và các đơn vị xuất bản Việt Nam.
Tôi rất muốn dành một phần của quỹ thời gian trong chuyến công tác tại Nhật lần này để đến thăm một số trong hơn 13.000 nhà sách. Tôi cũng muốn đến dự một vài sự kiện ra mắt sách, giao lưu về sách, các chương trình khuyến đọc. Tôi có kế hoạch đến một vài trường đại học và phổ thông để giao lưu về “Reading Books Together” và học hỏi. Nhất định phải đến một số thư viện. Nhất quyết phải tìm hiểu sấu hơn về các nguyên nhân ngành xuất bản Nhật đang đi xuống và cách các bạn đang làm để thúc đẩy ngành này.
Nguyên nhân của sự đi xuống này, theo lãnh đạo Hội xuất bản nhật, là đến từ nhiều nguyên nhân. Trong đó phải kể đến việc phổ cập rộng rãi của internet, điện thoại thông minh, các mạng xã hội và trò chơi điện tử. Thứ 2 là do dân số Nhật già đi, người trẻ càng ngày càng ít hơn. Hơn thế nữa kinh tế Nhật cũng đang gặp nhiều khó khăn và thách thức. Việc bán sách sụt giảm cũng còn bởi sinh viên mua ít hơn và họ thường đọc tại các thư viện hay mượn sách thay vì mua sách,… Tuy vậy nhưng số lượng sách mà các thư viện mua cũng không tăng bởi ngân sách cấp cho các thư viện mua sách từ cả trung ương và địa phương cũng không tăng.
Ở Nhật có 3.200 thư viện công cộng và hoạt động khá tốt. Hiện nay các bạn Nhật đang tích cực đưa ra nhiều loại hình sinh hoạt khác nhau, tổ chức nhiều sự kiện để cuốn hút bạn đọc. Tôi sẽ viết một bài riêng về hoạt động của các thư viện nơi đây và cách làm của họ.
Các bạn Nhật rất thích thú với các chương trình khuyến đọc ở Việt Nam như các câu lạc bộ yêu sách, Không gian đọc, Sách và hành động, Điểm đọc, Sách hóa nông thôn,… Khi tôi thêm một lần nữa giới thiệu và quảng bá về chương trình “Đọc sách cùng nhau – Reading books together” đang triển khai tại Việt Nam nhiều năm nay, các bạn rất mong được thực hiện ở Nhật. Quả thật là khi bố mẹ cùng đọc sách với con cái, lãnh đạo cùng đọc sách với nhân viên, thầy cô cùng đọc sách với sinh viên, học sinh,… thì văn hóa đọc nhất định đi lên.
Các bạn Nhật rất ấn tượng khi ngành xuất bản Việt Nam đang phát triển, đang đi lên. Một tín hiệu tốt và đáng mừng mà các bạn rất vui. Hợp tác giữa hai nước quả là cần thiết và càng nên làm lúc này.
Hội xuất bản Nhật Bản đã tổ chức 2 mini book fair để giới thiệu các nhà xuất bản Nhật với các đơn vị xuất bản Việt Nam tại cả TPHCM và Hà Nội. Kết quả được phía Nhật đánh giá là tốt và có triển vọng. Vì nhiều lý do khác nhau, hội sách mini về bản quyền này đã không được diễn ra tại Việt Nam trong năm 2019. Tuy nhiên phía Nhật rất muốn sẽ diễn ra thường xuyên. Cụ thể là cuối tháng 6/2020 có thể tổ chức tại Việt Nam, địa điểm tại TP HCM hay Hà Nội là do Hội xuất bản Việt Nam quyết định. Theo lãnh đạo phía bạn, đó là thời điểm thích hợp nhất bởi trong tháng 5 sẽ diễn ra đại hội hội xuất bản và Nhật Bản sẽ bầu ra chủ tịch mới của hội. Hơn thế nữa, theo ông Higuchi, nếu phía Việt Nam nhất trí thì 6 tháng là quãng thời gian hợp lý cho công tác chuẩn bị.
Anh Yoshino giới thiệu với tôi khá kỹ và nhiệt tình về văn phòng mới mà Hội xuất bản Nhật mới chuyển về đây. Tòa nhà Publishers Club Building phải nói là lớn, có nhiều phòng hội thảo, hội nghị và các không gian phục vụ ngành xuất bản. Thật là tuyệt vời. Đến bao giờ Hội xuất bản Việt Nam của chúng ta mới có tòa nhà như vậy, mới có các phòng chuyên nghiệp như thế này.
Tôi rất thích khi anh Yoshi dẫn đi thăm thư viện của Hội xuất bản Nhật. Lớn và nhiều sách. Sách xếp cao ngút từ đất lên nóc phòng. Rất nhiều sách hay, sách quý. Tôi mải mê ngắm và nghe anh giới thiệu.
Anh Yoshino giới thiệu sâu hơn với tôi về các giải thưởng sách đẹp lần thứ 53 vừa diễn ra và tặng tôi một cuốn “Japan Book Design Awards 2019”. Tôi thật sự hạnh phúc và học được rất nhiều riêng từ những tác phẩm được giải lần này. Thật sự hấp dẫn. Tôi đang nghiên cứu và về chia sẻ với lãnh đạo Hội xuất bản Việt Nam trong phiên họp gần nhất.
Khi được hỏi về giải thưởng “Cuốn sách của năm – Book of the year” hay giải thưởng sách hay, Hội xuất bản Nhật Bản cho biết họ không tổ chức chấm và trao giải này. Giải “Cuốn sách của năm” do mỗi nhà xuất bản tự tổ chức. Lý do rằng Nhật có đến hơn 3.000 nhà xuất bản mà riêng Hội có đến 413 thành viên nên việc chọn ra cuốn sách của năm thật sự khó.
Tôi không muốn rời trụ sở hội Xuất bản Nhật bởi quá ấn tượng. Việc đầu tiên cần làm là gửi ngay báo cáo đến anh Hoàng Vĩnh Bảo, Thứ trưởng bộ Thông tin Truyền thông kiêm Chủ tịch Hội xuất bản Việt Nam. Tôi thấy một tương lai rất sáng. Ít nhất là có thể thúc đẩy ngay những hợp tác ban đầu, có những bước đi đầu tiên với xuất bản Nhật. Họ đã đi trước chúng ta khá xa.
Tôi mơ về sự phát triển của hàng trăm đơn vị xuất bản Việt Nam trong ngành công nghiệp tri thức đặc biệt này. Và tôi tin rằng đây không chỉ là ước mơ. Và không chỉ của mình tôi.
TS Nguyễn Mạnh Hùng – Chủ tịch Công ty sách Thái Hà
Tin liên quan

Từ "Tôi tự hào là người Việt Nam" đến "Vì một Việt Nam cất cánh" và "Diễn đàn Việt Nam: Thời khắc Việt"
Thái Hà Books
Th 4 07/08/2024
Tôi vốn sinh ra tại vùng chiêm trũng quê lúa Thái Bình, thời tiết thất thường, lụt nặng nắng cháy, mất mùa triền miên và có... Đọc tiếp

Khóa đào tạo nghiệp vụ về xuất bản và phát hành cho cán bộ Lào đã kết thúc tốt đẹp
Thái Hà Books
Th 3 30/07/2024
ThaiHaBooks - Chuyến công tác và đào tạo tại Viêng Chăn diễn ra từ ngày 16 đến 21 tháng 9 năm 2019. Đây là lần đầu tiên... Đọc tiếp

Khẩu nghiệp ở Việt Nam đang rất nặng!
Thái Hà Books
Th 7 27/07/2024
Trithuctre- Mặt trái của mạng xã hội ở Việt Nam đang phá hỏng tâm tính lành thiện của con người, đặc biệt là giới trẻ. Việc... Đọc tiếp