Nguyễn Mạnh Hùng: Người buộc mọi người đọc sách bản quyền

Thaihabooks- “Thành công là đạt được thứ mình muốn. Thành công của tôi là mỗi gia đình Việt Nam có một tủ sách, mỗi người dân Việt Nam đều đọc sách và ai cũng coi sách là người bạn thân thiết”

Chẳng có ai như Nguyễn Mạnh Hùng. Học quản trị, làm quản lý ở tập đoàn FPT hơn 10 năm, chu du hơn 40 nước trên thế giới… nhưng cuối cùng ông lại đi kinh doanh sách, cái nghề tưởng như không liên quan nhiều tới “gốc rễ” của ông. Đã vậy ông lại kinh doanh sách bản quyền, một khái niệm vốn còn rất xa lạ với dân Việt. Bỏ ra đống tiền để đi gom lại từng đồng tiền lẻ, thế nhưng mớ tiền lẻ của Nguyễn Mạnh Hùng cứ tăng dần vì số người đọc sách bản quyền ngày một nhiều hơn. Đặc san “Kinh tế & Đầu tư” đã có cuộc trao đổi với người buộc mọi người phải đọc sách bản quyền này.

 – Đi nhiều nơi trên thế giới, biết được nhiều mô hình kinh doanh lý tưởng nhưng về nước lại kinh doanh sách. Ý tưởng về “nhà sách bản quyền” đầu tiên tại Việt Nam đến từ đâu, thưa ông?

– Mỗi người có ước mơ và khát vọng khác nhau, nhưng chung quy lại đều hướng tới việc “ta để lại cái gì cho đời”. Có người muốn để lại tiền của. Người khác muốn có gia đình đông đúc. Ai đó muốn sở hữu trang trại hay một nhà máy… tôi thì muốn tri thức lan tỏa khắp nơi. Tôi tự nhận mình là học trò nhỏ của vua Minh Trị, người đã làm thay đổi cả nước Nhật khi ông dịch và xuất bản tất cả các tác phẩm quý từ mọi thứ tiếng ra tiếng Nhật để người dân của “đất nước mặt trời mọc” đọc. Tôi và Thái Hà Books mang sứ mệnh đem tri thức toàn thế giới đến với 90 triệu độc giả Việt Nam.

– Ông đã gặp những khó khăn nào khi triển khai ý tưởng này?

– Cũng nhiều. Ban đầu tôi phải bỏ 2 tỷ ra mua 2 căn nhà để bày sách kiêm phòng đọc sách miễn phí. Hàng ngày đích thân đến pha trà, mua kẹo bánh,… mong người ta đến đọc miễn phí mà vẫn vắng tanh. Cuối cùng, tôi quyết định đóng cửa cửa hàng sách này và chuyển ra mở Nhà sách bản quyền (phố Tô Hiệu, Q. Cầu Giấy, Hà Nội).

Thế rồi sách lậu khá nhiều anh ạ! Dân Việt Nam ta lại chưa có thói quen đọc sách, thích ăn ngon, diện đẹp hơn là quan tâm đến tri thức, đến đọc sách. Những ngày đầu đi nói về văn hóa đọc, đi giảng miễn phí về đọc sách siêu tốc mà không có nhiều người đến nghe.

Ông đầu tư nhiều vào thể loại sách bản quyền. Thế nhưng hiệu quả đến nay chưa thể xem là vượt trội so với những nhà sách lớn khác. Ông nghĩ sao về điều này?

– Làm sách bản quyền khó lắm! Khó là phải mua được bản quyền mới và dám dịch và xuất bản. Hơn nữa, do tự cam kết làm sách bản quyền nên phải trả tiền bản quyền. Trong khi những nhà xuất bản hay công ty sách không chấp hành luật bản quyền thì đỡ được một khoản chi phí từ việc trốn tiền bản quyền. Thứ hai, sách của Thái Hà rất chọn lọc, có tính giáo dục. Chúng tôi quyết tâm không xuất bản sách lá cải, sách câu khách như cướp, hiếp, giết… nên cũng kén người đọc. Tuy nhiên, sách Thái Hà hiện đang bán khá tốt. Thái Hà là công ty sách trẻ nhất trong làng sách nên chưa vượt xa được những đàn anh, đàn chị có thâm niên và đầy kinh nghiệm, âu cũng là chuyện thường tình.

Thái Hà Books có tổng hành dinh tại Hà Nội, trong khi TP HCM có vẻ là thị trường nhộn nhịp và nhiều tiềm năng hơn về sách. Tại sao ông lại chọn nơi bắt đầu với sách ở Thủ đô?

– Tôi là dân Hà Nội, sống ở Hà Nội từ năm 1979 đến nay. Muốn gì thì mình là dân Hà Nội và cống hiến cho Thủ đô trước chứ anh! Tuy nhiên, văn phòng tại TPHCM của chúng tôi đang mạnh lên từng ngày. Đợt tới, tôi sẽ trực tiếp ở TP HCM nhiều hơn. Mà cũng không phải tình cờ. Lãnh đạo TP HCM năm nay mời Thái Hà Books tham gia chương trình “Đường sách” nhân dịp Tết Âm lịch.

Ông có chiến lược gì cho thị trường TP HCM?

– Chọn sách hay nhất, có tính ứng dụng cao nhất cho bạn đọc. Cung cấp nhiều sách mang hơi hướng Thủ đô và toàn cầu cho người Sài Gòn. Có nhiều sự kiện tổ chức cho bạn đọc và người dân nơi đây. Một số sự kiện mà Thái Hà Books hay tổ chức là “Làm giàu”, “Phật pháp ứng dụng”, “Khai phá tiềm năng vô hạn trong bạn”, “Nghĩ giàu – Làm giàu”…

Nhiều người nghĩ rằng bán sách là nghề nhặt tiền lẻ trong khi phải đầu tư lớn. Thế nhưng nhiều người vẫn đầu tư vào lĩnh vực này với quy mô lớn. Theo ông, vì sao ngành sách lại hấp dẫn?

– Ngành xuất bản sách ở Việt Nam hiện nay là ngành đổi tiền chẵn lấy tiền lẻ nhưng cũng rất thú vị. Vì ngành xuất bản – truyền thông ở nhiều nước là ngành giàu có. Như ở Mỹ, ngành này luôn nằm trong top 5 về tài chính. Hơn nữa, khi xuất bản sách chúng ta luôn giàu: Không chỉ tiền bạc mà là uy tín, quan hệ, tình cảm, tri thức, sự trân trọng, đạo đức…

Nghĩa là ông đang đi đúng hướng với việc kinh doanh sách?

– Rất đúng. Tôi ở nước ngoài khá lâu, lang thang sống, học tập và làm việc ở 41 quốc gia, rồi có đến 12 năm làm  tại FPT, vậy mà nghỉ và bỏ tất cả để xuất bản sách thì đâu có chuyện đùa, đâu có dại dột mà quyết định như vậy.

Hiện nay, mỗi tháng chúng tôi ra mắt khoảng 8 đầu sách mới và đến nay đã có trên 300 đầu sách xuất bản. Mỗi đầu sách in ít nhất 2 ngàn cuốn. Như vậy, hàng triệu bản sách đã nằm trên giá sách của các thư việc công cộng và gia đình. Tôi biết rằng có hàng ngàn người, trong đó có nhiều doanh nhân và bạn trẻ đã đổi đời nhờ đọc sách Thái Hà Books. Mỗi ngày, tôi nhận hàng chục email, tin nhắn và điện thoại để cảm ơn và nhờ tư vấn từ độc giả Thái Hà Books. Tôi rất vui vì điều đó.

Có “Nhà sách bản quyền” đầu tiên, là công ty sách cam kết 100% có bản quyền đầu tiên ở Việt Nam nhưng Thái Hà Books lại chọn cho mình một hướng đi rất lạ: Thiên về Phật pháp. Vì sao lại như vậy, thưa ông?

– Chúng toi có 4 mảng sách khác nữa ngoài sách Phật giáp là sách kinh tế, sách dành cho cha mẹ, sách cho tuổi mới lớn và sách cuộc sống. Sách Phật pháp và sách quản trị kinh doanh được chú tâm nhất. Đơn giản đó là sở trường của chúng tôi. Tôi chuyên giảng về lãnh đạo và quản trị kinh doanh, có nhiều bạn bè và học trò là lãnh đạo và doanh nhân.

Tôi cũng là phật tử từ lâu, lại đã 2 lần xuất gia gieo duyên làm nhà sư trong vòng 1 tuần mỗi lần (lần mới nhất là ở Ấn Độ và Nepal nơi đất Phật ngay tháng 12/2012). Đối với tôi, đạo Phật dạy là làm người tốt nhất, nhanh nhất, dễ ứng dụng nhất.

Đây có phải là một hình thức quảng bá thương hiệu cho Thái Hà Books? Theo ông, phương pháp này hiệu quả tới đâu?

– Thái Hà Books chưa hề quảng cáo và không thích quảng cáo. Cách quảng cáo tốt nhất của chúng tôi là truyền miệng. Hoa thơm tự mọi người biết đến. Sách hay tự khắc mọi người tìm đọc. Thầy giỏi, tự sẽ có trò.

Ông nghĩ gì về những độc giả Việt Nam đọc sách không phải bản quyền?

– Thứ nhất là do nghèo. Nghèo ra hèn, nghèo đâm ra trộm cắp. Xuất bản sách không bản quyền là ăn cắp. Đọc sách không bản quyền là dùng hàng ăn cắp, tiếp tay cho ăn cắp. Người đọc sách không bản quyền chủ yếu là dân nghèo, rồi sinh viên và cán bộ, nhân viên mới có việc làm. Người có kinh tế ít khi tiêu thụ hàng ăn cắp. Thứ hai là ý thức còn thấp. Khi có lòng tự trọng, ít ai đi ăn cắp hay tiếp tay cho ăn cắp nữa. Danh dự và uy tín lớn hơn nhiều.

Nhưng việc đọc sách bản quyền hiện nay chưa phải là thói quen của đại đa số người Việt. Như vậy chắc hẳn công việc kinh doanh của ông sẽ không thuận lợi?

– Khó khăn thì nhiều. Nhưng tôi tin dần dần nhận thức về đọc sách bản quyền sẽ được nhân rộng. Giống như ngày xưa người Việt Nam không có thói quen đi giầy tây, bây giờ không còn chuyện đó nữa. Nhận thức cần thay đổi dần dần.

Ông sẽ làm gì để buộc mọi người phải đọc sách bản quyền của ông?

– Tôi không buộc họ mà hướng dẫn, quảng bá, tuyên truyền. Không chỉ có tôi mà nhiều người khác nữa, như báo đài chẳng hạn. Sách bản quyền vốn dĩ đã có giá trị riêng của nó.

Xu hướng hiện nay là đọc sách điện tử – ebook. Ông đã dự tính gì cho xu hướng này? Vì sao?

– Tuyệt vời. Sách điện tử vừa rẻ, vừa gọn. Sách điện tử là xu thế không tránh khỏi. Doanh thu từ sách điện tử của Thái Hà Books đang tăng mỗi ngày. Các đối tác phân phối sách điện tử của Thái Hà Books như Lạc Việt, Aleeza, Viettel đang phối hợp rất tốt với chúng tôi.

Thông thường trong kinh doanh, đạt lợi nhuận cao là thành công. Quan niệm về thành công trong kinh doanh sách của ông như thế nào, có giống vậy không?

– Thành công là đạt được thứ mình muốn. Thành công của Bill Gates là làm được từ thiện nhiều, của Mark là đông người sử dụng facbook… Thành công của tôi là mỗi gia đình Việt Nam có một tủ sách, mỗi người dân Việt Nam đều đọc sách và ai cũng coi sách là người bạn thân thiết.

Sách không phản bội ai, chỉ có ai đó không trung thành với sách mà thôi. Sách là thầy ta, là bạn ta, là nhà cố vấn tuyệt vời của ta. Báo, đài và TV chỉ cung cấp thông tin và giải trí là chính, chứ muốn có nghề, có tương lai tốt đẹp không thể không đọc sách.

– Xin cám ơn ông!