Quản trị kinh doanh lấy cái tâm làm gốc

Và chúng ta sẽ cùng khám phá câu chuyện truyền cảm hứng từ Inamori Kazuo – người sáng lập tập đoàn Kyocera với hơn 66.000 nhân viên trên thế giới và cũng là người đã hồi sinh Japan Airlines trước bờ vực phá sản, để hiểu vì sao một trái tim trong sáng có thể điều hành, lãnh đạo những tập đoàn lớn.

(Nguồn: Internet)

Đôi nét về  tác giả

Inamori Kazuo (1932–2022) được mệnh danh là vị thần doanh nhân của Nhật Bản, người sáng lập Kyocera – một tập đoàn công nghệ toàn cầu với hơn 66.000 nhân viên. Ở tuổi 65, ông để lại tài sản và danh vọng để xuất gia với pháp danh Đại Hòa, năm 78 tuổi ông tiếp nhận vị trí chủ tịch để vực dậy Japan Airlines khỏi bờ vực phá sản chỉ trong 2 năm 2010-2012. Những đóng góp to lớn của ông đã được các trường đại học tại Nhật Bản, Mỹ và Anh vinh danh bằng những tấm bằng tiến sĩ danh dự.

(Nguồn: Internet)

Điều gì đã làm nên sự khác biệt của ông?

Câu trả lời nằm ở một triết lý kinh doanh duy nhất: “Làm người, điều gì là đúng đắn?”

Triết lý ấy đã được ông đúc kết lại trong cuốn sách nổi tiếng: “Triết lý kinh doanh của Kyocera” – nơi mà trái tim, lòng biết ơn và sự chính trực trở thành nguyên lý dẫn dắt toàn bộ hệ thống quản trị.

Câu chuyện về Kyocera – nơi mọi sự khởi đầu từ “cái tâm”

Kyocera được thành lập năm 1959 chỉ với 3 triệu yên, 28 nhân viên và một văn phòng đi thuê. Thời mới thành lập, Kyocera không có gì để dựa dẫm, bấu víu. Bản thân Inamor Kazuo cũng chưa hiểu gì về kinh doanh. Tiền thì không có, chút kỹ thuật cũng chưa có gì nhiều để nương tựa vào.

Trong lúc bế tắc, Inamori đã tìm thấy một “chỗ dựa” mà không ai ngờ tới – đó chính là "trái tim". Ông chia sẻ: “Nếu tất cả cùng đồng tâm làm việc, nếu tôi không trông cậy vào gì khác ngoài lòng tin và sự chân thành, thì chúng tôi sẽ cùng nhau vượt qua.” Thay vì chỉ chăm chăm vào lợi nhuận hay quyền lực, ông chọn cách lãnh đạo bằng sự hiểu mình, hiểu người với một cái tâm thuần khiết.

Với ông, nhà lãnh đạo phải biết khiêm nhường, biết ơn, không ngừng tự phê bình, và đặc biệt: luôn làm gương cho nhân viên bằng chính hành động mỗi ngày.

Vì sự phát triển của công ty, mỗi người đều phải cố gắng hết sức mình, lãnh đạo công ty cũng sẵn sàng hy sinh để đáp lại lòng tin của mọi người. Kyocera tin vào cái tâm của đồng nghiệp, làm việc không vì lợi ích cá nhân mà vì muốn công ty trở thành một nơi thực sự tuyệt vời, và mọi nhân viên đều thấy hạnh phúc khi làm việc trong công ty. Đó chính là cách quản trị của Kyocera.

Vào kỳ quyết toán tháng Ba năm 1998 (sau gần 30 năm thành lập), toàn bộ tập đoàn Kyocera đạt doanh thu khoảng 700 tỷ yên, số lượng nhân viên trong nước là 15 nghìn người, số lượng nhân viên ở nước ngoài là 21 nghìn người, tổng số là 36 nghìn nhân viên.

Điều đó đã chứng minh, niềm tin và lựa chọn của Inamori Kazuo là chính xác.

1. Sống và làm việc với cái tâm thuần khiết

Inamori cũng đưa ra một công thức đơn giản nhưng sâu sắc:

Thành quả = Cách tư duy × Nhiệt huyết × Năng lực

Tư duy – chính là điểm khởi đầu.

Nếu một người có năng lực và nhiệt huyết nhưng tư duy tiêu cực, ích kỷ thì thành quả cũng sẽ bị phá hỏng.

Một trái tim trong sáng – sẽ là nơi sản sinh ra những hành động đúng đắn, dẫn dắt tổ chức đi xa.

Dù một người có năng lực cao hay nhiệt huyết bỏng cháy đến đâu, nhưng nếu có tâm thế tiêu cực thì vẫn phải gánh chịu thất bại. Mọi sự đều xuất phát từ cái tâm. Doanh nhân nào có cái tâm hướng thiện, có lòng vị tha, biết ơn, luôn tin vào khả năng không giới hạn của bản thân  sẽ đạt được nhiều thành công trong sự nghiệp.

Cái tâm thuần khiết chính là thái độ khiêm tốn, biết tự nhận ra những điểm còn chưa tốt của bản thân mình và luôn luôn nỗ lực. Nhưng người thực sự có khả năng phát triển là người có cái tâm thuần khiết, biết lắng nghe ý kiến của người khác, luôn luôn tự phê bình và biết tự nhìn lại bản thân mình. Khi bạn sở hữu cái tâm thuần khiết như vậy, những người có cái tâm giống bạn sẽ đến bên bạn, và mọi thứ sẽ trở nên suôn sẻ.

Trong kinh doanh, các bạn cần phải điều hành doanh nghiệp một cách hiệu quả nhất mà vẫn giữ được sự hòa hợp trong tập thể, kết nối những trái tim với nhau và tạo nên bầu không khí làm việc thoải mái. Để tạo được một nền văn hóa doanh nghiệp tuyệt vời như vậy thì chính người đứng đầu công ty cần phải có thái độ khiêm nhường để làm gương cho nhân viên.

Càng giữ vị trí cao trong công ty, các bạn càng cần phải biết khiêm nhường và biết thấu hiểu nhân viên, tự mình chia sẻ một cách nghiêm túc về ước mơ trong công việc, cố gắng xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp tuyệt vời. Điều đó rất quan trọng. Khi cả người lãnh đạo và nhân viên đều giữ thái độ khiêm nhường, quan hệ giữa mọi người trong công ty sẽ trở nên khăng khít và tuyệt vời. Đó chính là cơ sở vững chắc để ta có thể phát triển công ty.

Nếu không có sự hòa hợp bên trong công ty, các bạn sẽ không thể làm khách hàng hài lòng, vì từng sản phẩm đều là sự hiện diện của trái tim người làm ra nó. Nhưng cách suy nghĩ ích kỷ sẽ không thể tạo ra sự hòa hợp trong nội bộ công ty.

Theo Harvard Business Review: “Các công ty có mục tiêu đạo đức rõ ràng và minh bạch nội bộ có hiệu suất tăng 2,3 lần so với nhóm không có triết lý dẫn dắt.”

Thực hành: Xây dựng triết lý doanh nghiệp rõ ràng – dựa trên “cái tâm”

Viết xuống và truyền thông rõ ràng về triết lý điều hành, không chỉ là mục tiêu doanh thu mà là giá trị mà công ty muốn mang lại cho khách hàng và xã hội.

- Mục tiêu: Không chỉ làm kinh doanh để kiếm lợi nhuận, mà hướng tới tạo giá trị chân thực cho con người và xã hội.

- Cách thực hiện: Tổ chức họp chiến lược nội bộ để cùng nhau trả lời các câu hỏi:

+ “Vì sao doanh nghiệp này tồn tại?”

+ “Chúng ta muốn tạo ra điều gì ngoài doanh thu?”

+ “Giá trị cốt lõi của chúng ta là gì?”

Ghi lại thành tuyên ngôn giá trị và tích hợp vào đào tạo, đánh giá nhân sự.

Tránh: Đặt ra khẩu hiệu nghe hay nhưng không thực thi (chẳng hạn “phục vụ tận tâm” nhưng nhân viên phục vụ khách qua loa). Thay đổi triết lý theo xu hướng thị trường, làm mất định hướng văn hóa

Thực hành:Ưu tiên đào tạo con người – trước khi tăng trưởng quy mô

- Mục tiêu: Tăng trưởng có chiều sâu – đảm bảo đội ngũ đủ sức “cõng” chiến lược mới.

- Cách thực hiện:

+ Xây dựng lộ trình phát triển nhân sự rõ ràng cho từng vị trí.

+ Mời chuyên gia/coach đào tạo các lớp: tư duy đạo đức, quản lý cảm xúc, giao tiếp chân thành.

+ Tạo văn hóa “mentor nội bộ”: người đi trước hỗ trợ người mới không chỉ về công việc, mà cả về tư duy sống.

Tránh: Dồn toàn bộ ngân sách cho quảng cáo – bỏ bê đào tạo nhân viên. Tuyển thật nhanh để mở rộng mà không kiểm tra “đồng bộ giá trị sống”.

(Nguồn: Internet)

2. Quản trị với lớp kính trong suốt

Tại Kyocera, triết lý “quản trị với lớp kính trong suốt” là kim chỉ nam. Từ hiệu quả kinh doanh cho đến số liệu tài chính, mọi thứ đều được công khai minh bạch. Nhân viên không chỉ làm việc – mà được tham gia vào quản lý, đưa ra sáng kiến, và có tiếng nói như một người đồng sáng lập.

Mô hình Amoeba mà Kyocera áp dụng là minh chứng cho văn hóa “tất cả cùng tham gia”. Nhân viên không còn là người bị điều hành, mà là người đồng hành, cùng hướng về mục tiêu chung, với trách nhiệm và tự hào.

Đó là cách để truyền cảm hứng từ trái tim, để mỗi người đều cảm thấy:“Tôi không chỉ làm việc cho công ty – tôi là một phần của công ty.”

Như vậy, bằng việc quản trị với lớp kính trong suốt, mọi người có thể làm việc hết sức mình.

Trong kinh doanh, năng lực lãnh đạo là điều vô cùng cần thiết đối với người lãnh đạo. Vì thế, người lãnh đạo rất cần phải có uy lực để nói: “Bản thân tôi lúc nào cũng quang minh chính đại,” hay “Công ty chúng ta không làm những điều dối trá, lừa đảo.” Sự quang minh chính đại đó sẽ tiếp thêm sức mạnh và khơi dậy dũng khí cho người chủ doanh nghiệp.

Áp dụng quản trị minh bạch – “lớp kính trong suốt”

- Mục tiêu: Tạo lòng tin nội bộ và thúc đẩy trách nhiệm cá nhân, từ đó nâng cao hiệu quả tập thể.

- Cách thực hiện:

+ Công khai một số dữ liệu tài chính, vận hành nội bộ (doanh thu, chi phí, lợi nhuận cơ bản).

+ Tạo dashboard nội bộ cho nhân viên xem các chỉ số hiệu suất công ty.

+ Tổ chức “họp mỗi tháng cho toàn bộ công ty” – chia sẻ thẳng về tình hình công ty, thách thức, định hướng.

Tránh: Công khai nửa vời hoặc tạo số liệu “làm màu”. Lãnh đạo né tránh chia sẻ thông tin khó khăn, dẫn đến mất lòng tin.

3. Tìm kiếm lợi nhuận một cách quang minh chính đại

Inamori cho rằng: “Lợi nhuận là điều cần thiết, nhưng chỉ nên đến từ nỗ lực và sự chính đáng.”

Thay vì chạy theo những “chiêu trò làm giàu nhanh”, Kyocera chọn con đường lâu dài nhưng vững chắc – tạo giá trị thật, phục vụ khách hàng tận tâm, và tôn trọng nguyên lý đạo đức.

Thành quả? 40 năm phát triển không lỗ một năm nào, không phải bằng chiêu trò, mà bằng sự bền bỉ và cái tâm luôn hướng thiện.

Như Inamori từng nói: 'Nếu không có trái tim trong sáng, bạn không thể tạo ra giá trị lâu dài." Ở Việt Nam, rất nhiều doanh nghiệp nhỏ đang bắt đầu nhận ra rằng, lòng tin của khách hàng không đến từ chiêu trò – mà đến từ sự tử tế bền bỉ từng ngày.

Thực hành Lợi nhuận đến sau – phụng sự đến trước

- Mục tiêu: Xây dựng mối quan hệ dài hạn với khách hàng – không phải chỉ bán hàng một lần.

- Cách thực hành:

+ Luôn hỏi: “Làm sao để giúp khách hàng hạnh phúc hơn hôm qua?”

+ Giao hàng đúng hạn, giải quyết khiếu nại minh bạch, tư vấn trung thực.

+ Chấp nhận đầu tư thêm để cải thiện trải nghiệm dù không tăng giá.

Tránh: Quảng cáo quá mức rồi giao sản phẩm/dịch vụ dưới tiêu chuẩn. Ép nhân viên “upsell bất chấp” khiến khách hàng mất lòng tin.

4. Tất cả cùng quản lý và điều hành doanh nghiệp

Ở Kyocera, ai cũng có thể nói lên ý kiến của bản thân, suy nghĩ về cách điều hành kinh doanh và tham gia vào công việc quản lý. Tất cả mọi người đều tham gia vào việc quản trị.

Thông qua việc tham gia vào quản trị, từng cá nhân có thể hiện thực hóa bản thân, có thể trưởng thành, và khi tài lực của mọi người cùng hướng về một nơi, cả tập thể sẽ đạt được mục tiêu đề ra. Tinh thần tất cả cùng tham gia cũng được thể hiện ở các buổi tiệc và sự kiện của công ty – nơi nuôi dưỡng mối quan hệ, tinh thần đồng đội, tình cảm gắn kết gia đình như vẫn nhắc đến thường ngày.

Phương pháp này cũng giúp tinh thần trách nhiệm đâm chồi nảy lộc, nhân viên sẽ nghĩ: “Giám đốc đến tham khảo ý kiến của mình. Mình cần phải làm điều gì đó giúp anh ấy.”

Theo McKinsey báo cáo năm 2020: Doanh nghiệp áp dụng văn hóa "Ownership Mindset" (tinh thần làm chủ) giúp tăng năng suất 25% và tỷ lệ giữ chân nhân sự 30% trong 2 năm.

Thực hành:Tạo môi trường “tất cả cùng tham gia”

- Mục tiêu: Thúc đẩy tinh thần làm chủ, sáng tạo và đoàn kết – giảm tâm lý “chờ sếp quyết định”.

- Cách thực hiện:

+ Chia nhỏ tổ chức thành các nhóm tự chủ (như phòng bán hàng, chăm sóc khách hàng, sản xuất…).

+ Giao chỉ tiêu tài chính và hiệu suất cho từng nhóm, khuyến khích họ tự đề xuất chiến lược.

+ Thưởng theo kết quả nhóm, chứ không chỉ cá nhân.

Tránh: Đặt nhóm vào thế “tự chủ hình thức” nhưng không có quyền hành thực sự. Không đầu tư huấn luyện cho các nhóm trưởng về kỹ năng lãnh đạo cơ bản.

5. Coi trọng sự sáng tạo

Chính sự tích lũy những đóng góp, sáng kiến nhỏ bé mỗi ngày dẫn Kyocera tới sự nghiệp nghiên cứu và phát triển vĩ đại.

“Coi trọng sự sáng tạo” cũng có nghĩa là “không ngừng đưa ra những đóng góp, sáng kiến mỗi ngày.” Mỗi một đóng góp, sáng kiến tuy nhỏ bé nhưng sau nhiều năm, công ty  sẽ có thể tạo nên những điều vĩ đại.

Khi nói đến “sự sáng tạo”, các bạn có thể nghĩ đến điều gì đó khó khăn, nhưng nó chỉ là sự tích góp sáng kiến hàng ngày mà thôi. Chính việc không ngừng nghỉ thực hiện những cải tiến và công phu sẽ dẫn chúng ta đến với sự phát triển vĩ đại và kỹ thuật công nghệ xuất chúng.

(Nguồn: Internet)

6. Chủ nghĩa lấy khách hàng làm đầu

Trong phần “Chủ nghĩa lấy khách hàng làm đầu” của file bạn gửi, Kazuo Inamori nhấn mạnh rằng: “Làm cho khách hàng hạnh phúc chính là điều cơ bản trong kinh doanh. Nếu không đạt được điều đó thì chúng ta không thể tiếp tục tăng lợi nhuận.”

Ông mô tả: "Kyocera chấp nhận thức đêm để hoàn thành đơn hàng. Chấp nhận giảm giá, lùi một bước để giữ mối quan hệ. Luôn nỗ lực nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới để vượt mong đợi của khách hàng."

Triết lý cốt lõi đó là: “Khách hàng không phải là người trả tiền mà là người giúp doanh nghiệp tồn tại. Khi làm họ hạnh phúc, lợi nhuận sẽ đến như một hệ quả tự nhiên.”

Kết quả: Năm 1999, Kyocera kỷ niệm 40 năm thành lập. Trong suốt bốn thập niên, Kyocera chưa một lần bị thua lỗ, luôn tăng trưởng và phát triển. Như đã nói, tôi cho rằng thành quả đó bắt nguồn từ những nỗ lực không ngừng nghỉ của toàn thể công ty để luôn đặt khách hàng lên vị trí ưu tiên, khiến khách hàng luôn cảm thấy hạnh phúc.

Kết lại: Trong kinh doanh, người ta nói nhiều đến chiến lược, tài chính, công nghệ. Nhưng có lẽ, điều quan trọng nhất lại là cái tâm của người lãnh đạo.

Khi bạn lãnh đạo bằng cái tâm, công việc không chỉ là mưu sinh mà là hành trình trưởng thành, phụng sự và cống hiến. Hành trình làm doanh nhân không dễ dàng. Nhưng nếu giữ vững một trái tim trong sáng, mỗi bước đi sẽ luôn có ý nghĩa – dù chậm nhưng chắc, dù khó nhưng vững.

>>> Độc giả quan tâm tìm đọc thêm cuốn sách "Triết lý kinh doanh của Kyocera" tại đây.

Quỳnh Dương.