Thaihabooks với công cuộc "Chống in lậu và sách giả"

Thaihabooks - Trong thời gian qua, in lậu, xâm phạm quyền tác giả đã trở thành vấn nạn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành xuất bản cũng như quyền lợi của tác giả. Mặc dù bị phát hiện nhưng hình thức xử phạt cũng chỉ dừng ở các biện pháp hành chính nên các chủ nậu gần như “nhờn thuốc”.

Tham gia hội thảo chuyên đề “Chống in lậu và sách giả” ngày 13/11 vừa qua, Thaihabooks đã mang đến cho độc giả một cái nhìn mới về tình hình in lậu sách trái phép hiện nay và đề ra một số biện pháp khắc phục.

Muôn nẻo đường sách lậu

Dạo qua một số chợ sách ở đường Láng, Nguyễn Trãi, Cầu Giấy, Phạm Văn Đồng,… có đến hàng chục cửa hàng sách “hạ giá”, “đại hạ giá” với biển giảm giá 10-30%, thậm chí có những cuốn chỉ bằng 50% giá in trên bìa sách. Sách lậu được bày bán lan tràn khắp nơi, không chỉ trên vỉa hè mà ngay cả trong những cửa hàng sách trên các con phố vốn được mệnh danh là “phố sách” như Đinh Lễ, Nguyễn Xí… Tại đây, sách bản quyền và sách in lậu bày bán lẫn lộn. Bất cứ một đầu sách nào mới có mặt trên thị trường thì ngay lập tức sách in lậu được tung ra.

Trên thị trường hiện có hai trường phái làm sách giả: trường phái thứ nhất là “không giống hệt” với giá rẻ hơn nhiều và trường phái thứ hai là “giống hệt” có giá ngang sách thật. Đối với trường phái thứ nhất, người mua còn phân biệt được bản thật và bản giả và có quyền lựa chọn, cân nhắc giữa sách giả và sách thật tuỳ theo túi tiền và sở thích của mình. Còn với trường phái thứ hai, người mua thường lâm vào cảnh “bỏ tiền thật mua đồ giả” một cách oan uổng.

Tiếp tay cho… hàng giả

Trong cuộc hội thảo “Chống in lậu và sách giả” do Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội tổ chức sáng 13-11, nhiều ý kiến bức xúc về nạn sách giả, in lậu, xâm phạm bản quyền tác giả và các giải pháp đã được nêu ra. Chẳng hạn như việc đề xuất sử dụng mẫu Tem chống giả  SMS-VNPV trong việc chống sách lậu. Áp dụng tra cứu qua tin nhắn thông tin về sách được dán mác.

Tuy nhiên, cách làm này chưa nhận được sự tin tưởng từ phía những người làm phát hành sách. Đa phần các ý kiến đều cho rằng đó mới chỉ là giải quyết phần ngọn mà chưa làm từ gốc, căn nguyên của vấn đề nằm ở ý thức và giá cả. Lâu nay, nhiều người vẫn cho rằng sách giả được in lậu với chất lượng kém hơn, chi phí thấp nên có giá bán rẻ hơn. Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc Công ty sách Thái Hà đã đưa ra một thông tin gây “sốc”: “Thực tế sách giả (lậu) thường in giá bìa cao hơn so với sách thật để hấp dẫn khách hàng bằng mức chiết khấu cao tới 40-50%.

Đơn cử như cuốn “Người nam châm”, “Nghe bố này con gái” của Thái Hà Books bị dân làm lậu đẩy giá lên gấp 1,5 lần. Như vậy trừ cả chiết khấu cho những độc giả ham rẻ, những kẻ làm sách lậu vẫn lãi hơn nhiều công ty phát hành sách. Chưa kể những cuốn sách giả này có nội dung sai lệch, kém thẩm mỹ đơn cử như cuốn “Sống như Tiểu Cường” bị những kẻ làm sách lậu làm giả thành “Sống Tiểu Cường”. Khi có sách lậu xuất hiện trên thị trường, nhà sách nhiều khi buộc phải thay đổi bìa hoặc không xuất bản tiếp do lượng tiêu thụ sẽ chậm lại”.

Đôi khi chính độc giả lại là nhân tố tiếp tay cho sách lậu

Và chính những độc giả mua sách lậu là người đầu tiên chịu hậu quả, trở thành những người tiếp nhận những nội dung sai, kém thẩm mỹ. Và thậm chí còn phải mua những nội dung sai đó với giá quá đắt. Nhiều ý kiến cùng chung quan điểm với ông Hùng khi cho rằng vấn đề chính nằm ở phía một bộ phận độc giả vẫn chấp nhận mua sách giả, sách lậu. Đó chẳng khác nào việc tiếp tay cho sự ăn cắp chất xám.

Cần chung tay chống lại công nghệ in lậu và sách giả

Có thể nói tình trạng sách lậu tồn tại ngang nhiên, kéo dài nhiều năm qua với số lượng lớn, quy mô rộng xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trước hết, đó là do lợi nhuận quá lớn khi chủ đầu lậu, in sách không phải đầu tư, xây dựng đề tài, bản thảo; không mất chi phí tiền bản quyền, nộp thuế; chất lượng mực, giấy in chỉ cần loại rẻ vì không cần bảo đảm chất lượng; đại lý phát hành được hưởng mức chiết khấu cao; còn với khách hàng là tâm lý dễ dãi và mua được giá rẻ. Bên cạnh đó, do các NXB chưa giám sát, kiểm soát chặt chẽ hoạt động in xuất bản phẩm của mình. Nhiều NXB ký giấy phép chạy theo số lượng đầu sách để thu quản lý phí mà không chú ý đến quá trình xuất bản, biên tập; không thực hiện đúng các quy định về liên doanh và phát hành, để đối tác tự in dẫn đến sai phạm. Các NXB, tác giả (chủ sở hữu) chưa có cơ chế phối hợp và đề ra các biện pháp tự bảo vệ; chưa chủ động cung cấp thông tin, tài liệu cho cơ quan chức năng có thẩm quyền để tố cáo hành vi vi phạm nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Các cơ quan quản lý nhà nước có chức năng thanh tra, kiểm tra chưa phát huy hiệu quả trong việc kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời sai phạm; cơ chế phối hợp quản lý, xử lý chưa chặt chẽ đồng bộ, còn nhiều hạn chế. Lực lượng tranh tra văn hóa – thông tin các cấp chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm, khi xử lý còn nể nang, né tránh làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật…

Thái Hà Books