Nhìn từ Frankfurt Book Fair 2017 sau 1 tuần thấm mệt nhưng hạnh phúc
Thái Hà Books
Th 2 16/10/2017
ThaiHaBooks - Thế là chúng tôi đã ở Frankfurt trọn 1 tuần với Hội sách lớn nhất thế giới. Ai cũng thấm mệt nhưng tất cả đang rất hạnh phúc vì các đơn vị xuất bản đã được sự ủng hộ và bảo trợ nhiệt tình của TP Hà Nội để lần đầu tiên Việt Nam có nhiều sách trưng bày với sự hiện diện có tổ chức và quy củ đến vậy của ngành xuất bản nước nhà. Xin có vài dòng trong đêm thức trọn niềm vui này tặng quý vị.
Thay vì chọn ra 7 thị trường của năm ngoái 2016, năm nay FBF giới thiệu 5 thị trường sách lớn và đáng quan tâm nhất bao gồm Anh, Mỹ, Pháp, Ấn Độ và ASEAN. Các chuyên gia của các thị trường này đã chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và góc nhìn của mình về hiện tại và triển vọng của ngành xuất bản. Các cuộc gặp gỡ trực tiếp 1-1 với các chuyên gia cũng đã được BTC thu xếp để lãnh đạo các NXB từ khắp thế giới nhận được lời khuyên và trả lời các thắc mắc của các chuyên gia được lựa chọn, mà họ quan tâm trong mọi lĩnh vực từ sách văn học đến phi giả tưởng, sách thiếu nhi đến sách khoa học, phát hành sách đến cùng xuất bản co-edition, sử dụng nội dung từ sách để làm phim, đồ chơi, trò chơi,…
7 chuyên gia ASEAN gồm Indonesia, Malaysia, Myanmar, Thailand, Singapore, VietNam, Philippines cũng đã trả lời nhiều thắc mắc và quan tâm của nhiều NXB và nhiều nước. Như 1 chuyên gia được mời, chính người viết bài này cũng học được nhiều điều, có thêm rất nhiều thông tin về ngành xuất bản và thị trường sách hiện nay cũng như tương lai tại chính các nước trong khối ASEAN của chúng ta.
Trong diễn đàn thị trường ASEAN, anh Arief Hakim, giám đốc điều hành tập đoàn PTS Media kiêm phó chủ tịch Hội Xuất bản Malaysia bàn rất sâu về thị trường sách của cả 2 nước khác là Brunei và Singapore. Anh nhấn mạnh về tương lai của khu vực ASEAN với hơn 600 triệu dân và văn hóa đọc đang rất phát triển. Tôi rất đồng ý và nhấn mạnh thêm sự cần thiết của 1 sân chơi chung ASEAN cho Hội sách 2018. Rõ ràng cần 1 sân khấu lớn hơn, cần nhiều sân chơi nữa, cần có thêm nhiều tác giả ASEAN nữa đến để giao lưu và giới thiệu tại đây.
Là khách mời danh dự nên Tổng thống Pháp mang theo rất nhiều NXB và số lượng sách lớn vô cùng. Khu vực dành riêng cho Pháp được trình bày rất đẹp với tất cả các giá sách bằng các thanh gỗ. Ngành xuất bản Pháp hiện nay đứng thứ 5 thế giới và đang chỉ ra cho tất cả các nước thấy 1 xu hướng xuất bản hiện đại. 12.476 tựa sách dịch đã được Pháp xuất bản năm 2016 chiếm 18.3% tổng tựa sách xuất bản. Kết quả này tăng hẳn so với con số 17.7% của năm trước 2015 và 14% của năm 2008.
28 năm trước Pháp lần đầu tiên là khách mời danh dự. Bao thay đổi đã diễn ra. Để quảng bá văn hóa đọc Tổng thống Macron đã chọn cuốn sách của tác giả Andre Guide để ngay trên bàn làm việc của mình. Thủ tướng Pháp Edourd Phillippe thì giới thiệu 1 cuốn sách về văn hóa đọc vừa được xuất bản mới tháng 7 vừa qua. Còn bà Francoise Nyssen hiện là bộ trưởng Bộ Văn hóa mà trước đó là Chủ tịch tập đoàn xuất bản Actes Sud đã minh chứng rằng sách đang rất được Pháp quan tâm và chú trọng. Người viết bài này có cơ duyên gặp ông Manuel Carcasssone của tập đoàn Stock và được ông nhấn mạnh Pháp là dân tộc đọc sách (a nation of readers). Còn ông Antoine Gallimard của Gallimard thì khẳng định rằng thật sự có sự hợp tác chặt chẽ giữa các tác giả và các nhà xuất bản của Pháp và chính điều này đã mang đến tâm hồn của các tác phẩm. Tôi giật mình và phải vòng đi vòng lại khu vực sách Pháp có đến ít nhất 5 lần.
Sách điện tử cũng được quan tâm mạnh năm tại tại Frankfurt Book Fair. Hình như Hội sách lớn nhất thế giới này đang vượt qua mọi biên giới thật rồi. Sách in và sách điện tử có vẻ như đang tiến dần đến sự cân bằng. Các công ty mang đến FBF rất nhiều sáng tạo và sản phẩm mới bất ngờ. Đã 10 năm trôi qua kể từ khi Kindle và iPhone ra đời, nỗi lo rằng sách điên tử thất thế đã không còn nữa. Chỉ tính riêng thị trường Mỹ, sự tăng trưởng 5 tháng đầu năm 2017 đã là gần 20%. Các thư viện trên khắp thế giới ngày càng sử dụng nhiều sách điện tử. Cũng theo bà Carolyn Reidy, Tổng giám đốc tập đoàn xuất bản Simon & Schuster, bạn đọc Mỹ đã mượn hơn 196 triệu bản sách điện tử trong năm 2016, tăng 21% so với 2015.
Có một chủ đề mà tôi nghe rất chăm chú là phần mềm tương lai của ngành xuất bản khi sử dụng Machine Learning (AL). Các diễn giả nói và chứng minh nhiều thành tựu của cách mạng 4.0 đối với xuất bản. Tôi nói thật rằng không hiểu hết nhưng cảm nhận rất rõ sẽ có những thay đổi lớn. Tôi chợt nhớ về Uber và Grab đã làm thay đổi việc vận chuyển hành khách và mơ màng về DiTech hay MPS gì đó đối với ngành mà tôi đã dấn thân vào đúng 10 năm sau khi quyết định từ bỏ FPT.
Cả tuần nay chúng tôi dạy sớm khi trời còn tối. Ăn vội miếng bánh mỳ và uống cốc nước rồi ra xe buýt để kịp chuyển tàu S5 đến với Hội sách. Tối nào cũng về nhà khi đã đêm. Bữa trưa của tôi luôn là bánh mỳ và 1 cốc trà gạo lứt rang tôi pha sẵn và mang theo. Có tối về nhà mệt nên viết bài hoặc đưa tin lên facebook và lăn ra ngủ. Mệt thật sự đấy ạ.
Bạn hỏi sao không ở khách sạn trung tâm cho tiện. Xin thưa, giá phải là hơn 200 đến gần 400 euro mỗi đêm nhé. Chúng tôi thuê khách sạn bé xíu, ở xa đến vậy mà đã 130 euro đấy ạ. Bữa trưa thì ăn vội vì lịch hẹn kín ngắc. Hơn thế nữa trong hội sách rộng mênh mông này chẳng có nhà hàng nào. Ngoài ra, tất cả, tất cả mọi người đều ăn thế thôi ạ. Ăn nhanh để còn tranh thủ thời gian khám phá và học hỏi.
Hôm nay là ngày cuối cùng của Hội sách. 14h chúng tôi được hẹn trước sẽ đón bà Claudia Kaiser phó chủ tịch FBF đến thăm, bàn công việc và thảo luận. Từ Frankfurt Book Fair đông người mà thấy xúc động vì anh Khánh – Phó Giám đốc sở TTTT Hà Nội và chị Dung – Trưởng phòng quản lý Báo chí Xuất bản cùng các anh chị của HN ngày nào cũng ở đây chăm sóc gian hàng. Chúng tôi tiếp khách và hạnh phúc lắm. Mệt nhưng rất hạnh phúc. Năm nay gian Hà Nội rộng gấp đôi và rất ấn tượng. Ngày nào cũng hàng chục đoàn đến thăm và giao lưu. Bao kẹo lạc, kẹo vừng, mứt và trà mang theo cũng đã hết sạch. Bữa trưa nay của cả tôi cùng anh Khánh chị Dung diễn ra lúc gần 15h chiều và lại với 1 khúc bánh mỳ kẹp với 1 ly cafe hay nước lọc. Thế đấy.
Nhìn từ Frankfurt Book Fair thấy con đường của xuất bản Việt Nam còn xa lắm, nhiều gian nan lắm. Bao giờ hình ảnh Việt Nam mới rõ nét hơn. Bao giờ chúng ta mới bàn đến doanh thu từ bán bản quyền. Bao giờ chúng ta mới dám đưa vài chục tác giả sang đây diễn thuyết như các nước ASEAN khác. Đoàn Malaysia với gần 100 thành viên của các nhà xuất bản có mặt ở đây làm tôi rất thích và đang mơ màng.
Bây giờ là 21 giờ tối tức ở VN đã 2 giờ sáng. Nhìn từ Frankfurt Book Fair tôi thấy trời dần sáng rồi, mặt trời đang sắp lên rồi. Xuất bản được Đức, Pháp, Mỹ, Indonesia,… và cả thế giới chú trọng đến vậy. Có ở đây mới thấy sách và tri thức được quan tâm và làm quyết liệt thế này thì sớm muộn gì sẽ đến lượt Việt Nam ta thôi. Chuyến đi ngàn dặm là do những bước chân đầu tiên mà.
Đêm nay tôi sẽ không ngủ. Tôi ngồi thiền 1 lát và sẽ ngồi hoặc nằm tĩnh tâm nhớ về 1 tuần qua. Có lẽ phải viết cả chục bài cũng không hết được các thông tin, ý tưởng, suy ngẫm và trăn trở. Hành trang mang về Việt Nam của 3 thầy trò chúng tôi là 5 va ly, trong đó phần lớn là sách. Thế đấy.
Frankfurt Book Fair đêm 15/10/2017
TS Nguyễn Mạnh Hùng – Chủ tịch Thái Hà Books
Tin liên quan

Ts. Nguyễn Mạnh Hùng là diễn giả của Ngày hội văn hóa đọc Indonesia – Literaction Festival 2019
Thái Hà Books
Th 3 30/07/2024
ThaiHaBooks- Ngày hội văn hóa đọc Literaction Festival (Litbeat) Indonesia diễn ra trong 2 ngày 02 và 03 tháng 09 năm 2019. Diễn đàn được tổ chức... Đọc tiếp

Xu thế xuất bản tại các quốc gia ASEAN: Hợp tác One Asean liệu có khả thi?
Thái Hà Books
Th 3 30/07/2024
– Ông Dominador D. Buhain, Chủ tịch Tập đoàn Xuất bản Rex, Philippines, Chủ tịch Hiệp hội Xuất bản Asean, Chủ tịch Hiệp hội Xuất bản Châu... Đọc tiếp

Reading Books Together số 55: 21 nguyên tắc tự do tài chính
Thái Hà Books
Th 3 30/07/2024
ThaiHaBooks - Ai cũng muốn mình có 1 cuộc sống giàu sang, tiêu tiền không cần phải suy nghĩ. Nhưng rất ít người có thể hài lòng... Đọc tiếp