Hội thảo trực tuyến Hội sách online Thái Lan: Từ khái niệm đến vận hành – Cái nhìn mới cho ngành xuất bản thế giới

[ThaiHaBooks] Theo thông lệ hàng năm, Hội sách Quốc tế Bangkok được tổ chức vào cuối tháng 3 đến đầu tháng 4. Đây là nơi để các đơn vị xuất bản và phát hành trưng bày, giới thiệu và bán các ấn phẩm của mình. Hội sách Bangkok cũng nơi giao lưu và giao dịch bản quyền giữa các đơn vị xuất bản trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, năm 2020 do ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid-19, Hội Xuất bản Thái Lan (PUBAT) đã quyết định hủy hội sách thông thường và tổ chức Hội sách trực tuyến Thái Lan – Thailand Online Book Fair.

Nhân dịp hội sách trực tuyến Thái Lan kết thúc, chiều ngày 22/05/2020, Hội xuất bản Thái Lan PUBAT đã tổ chức hội thảo trực tuyến “Hội sách online: Từ khái niệm đến vận hành – Online Book Fair: From concept to operetion”.

Buổi hội thảo đã thu hút 113 đại biểu tham gia, gồm lãnh đạo và thành viên hội hiệp hội xuất bản các nước ASEAN và 15 quan sát viên đến từ Hiệp hội Xuất bản thế giới IPA và hội xuất bản các châu lục khác. Về phía Việt Nam có Chủ tịch HĐQT Công ty sách Thái Hà Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Giám đốc Trần Phương Thảo và các thành viên phòng Bản quyền cùng ông Phạm Thành Long – Phó giám đốc NXB Thế giới đã tham gia Hội thảo.

Bà Trasvin đại diện lãnh đạo Hội Xuất bản Thái Lan, quốc gia đang giữ chức Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Xuất bản ASEAN dẫn chương trình. Bà cho biết, từ ngày nhậm chức Chủ tịch, đây là phiên họp thứ 2 của lãnh đạo hiệp hội sau phiên họp trước tại Đức trong khuôn khổ hội sách lớn nhất thế giới Frankfurt Book Fair. Bà cho biết, hậu quả của Covid-19 rất lớn và việc Thái Lan tổ chức hội sách trực tuyến là hành động rất nhanh để hỗ trợ các đơn vị xuất bản giảm bớt thiệt hại. Bà cho biết BTC hài lòng về kết quả và muốn tổ chức hội thảo này để chia sẻ với các nước, nhất là các nước trong khối ASEAN.

Trong bài phát biểu chào mừng rất ngắn của mình, bà Chonrungsee Chalermhakit, Chủ tịch Hội xuất bản Thái Lan kiêm Chủ tịch Hiệp hội xuất bản ASEAN đã cảm ơn các đại biểu tham dự và chia sẻ sẽ có thêm nhiều việc làm cụ thể đóng góp cho Hiệp hội xuất bản của khối.

Phần trình bày của Tổng thư ký ABPA Kamolpaj Tosinthiti đã dành 45 phút để giới thiệu chi tiết về Hội sách online Thái Lan. Chị cho biết công tác chuẩn bị được tiến hành trong chưa đến 1 tháng từ khi có ý tưởng. Cụ thể là công việc bắt đầu từ ngày 29/02/2020. Đến các ngày từ ngày 4 đến ngày 9/9 đã tiến hành đào tạo cho các đơn vị xuất bản và 25/03 chính thức khai mạc hội sách online.

Hội sách kéo dài từ 25/03 đến 04/04, thu hút 200 đơn vị xuất bản tham gia. Có 654.657 khách hàng tham gia mua sách. Tổng số sách bán được là 150.000 cuốn. Ngày khai mạc có 154.559 bạn đọc đến hội chợ còn ngày cuối cùng có 58.287 bạn đọc. Tuy nhiên doanh thu ngày cuối lại gấp đôi ngày bình thường.

Hội sách trực tuyến Thái Lan đã mời được 3 đơn vị uy tín tham gia đồng hành. Đó là Lazada, Thailanbest và Shopee. Chính sự tham gia của 3 đơn vị này với hệ thống truyền thông và chế độ chính sách của họ giúp hội sách thành công. Ngoài ra còn 1 đối tác quan trọng nữa của Hội Xuất bản Thái Lan là Thai Book Fair.

Các đơn vị tham gia chỉ phải trả 5% doanh thu cho ban tổ chức. Mức độ chiết khấu và chính sách do từng đơn vị xuất bản đưa ra.

Hội sách online Thái Lan cũng đã chỉ ra 4 loại sách bán chạy nhất là văn học, truyện tranh, tâm lý và sách phục vụ học tập.

Việc cung cấp các coupon, voucher từ PUBAT cũng như các đối tác rất được đánh giá cao trong đó có các coupon cho việc gửi sách từ các đơn vị xuất bản đến bạn đọc.

BTC đánh giá hội sách trực tuyến chi phí rất thấp, chỉ chiếm 15% so với hội sách thông thường. Doanh thu cũng đạt khoảng 10% so với hội sách trực tiếp.

Hội sách trực tuyến đã diễn ra trên website www.thaibookfair.com từ ngày 25/03/2020 đến ngày 04/04/2020 và tạo ấn tượng tốt với bạn đọc cũng như thay đổi hành vi tiêu dùng của bạn đọc Thái Lan.

BTC nhấn mạnh ý tưởng ban đầu là muốn biến “thị trấn sách – book town” thành một “thế giới sách 4.0”. Rất may mắn có các đơn vị hỗ trợ kỹ thuật như LnwShop và Thai Programming,..  Với tổng số hơn 150,000 đầu sách đa dạng cả về nội dung lẫn thể loại, từ sách thiếu nhi, tiểu thuyết, kỹ năng, kinh tế,… được trưng bày, với sự tham gia của nhiều đài truyền hình, báo nói, báo viết, mạng xã hội, hội sách online lần đầu tiên được diễn ra rất tốt. Các buổi hội thảo, diễn thuyết mang lại nhiều giá trị cho bạn đọc.

Các đơn vị xuất bản Thái Lan tham gia Hội sách trực tuyến

Bà Chonrungsee Chalermhakit (tên thân mật là Amy) chủ tịch Hội xuất bản Thái Lan và anh Tum, thành viên BTC trả lời phần lớn các câu hỏi của khách mời. Bà cho biết, các đơn vị xuất bản vẫn có app và trang web của riêng nhưng vẫn lựa chọn tham gia hội sách trực tuyến này vì họ không cần lo lắng các vấn đề về marketing, giao diện, tính năng.

Trả lời câu hỏi từ TS Nguyễn Mạnh Hùng, bà Amy cho biết thể loại tiểu thuyết, Light Novels và truyện tranh là thể loại sách được tiêu thụ nhiều nhất tại xứ sở Chùa Vàng vì số lượng độc giả là thanh niên chiếm 22%. Bà nhấn mạnh thêm, ngành xuất bản đã và đang phát triển trong thời đại 4.0 nhưng ebook ở Thái Lan mới chỉ chiếm 5% thị hiếu mua sách của người dân, sách giấy vẫn được tiêu thụ nhiều hơn.

Tiểu thuyết, Light Novels, Comic books là thể loại sách được tiêu thụ nhiều nhất

Một chi tiết mà BTC cho biết là ngay khi khai mạc trang web đã bị sập vì quá tải. Vậy nên Hội sách bị ngắt mất 2 tiếng đồng hồ từ 10h đến 12h để khắc phục sự cố. Các đại biểu cho rằng đây cũng là một tin vui vì bạn đọc quan tâm nhiều hơn dự kiến nên dù sập nhưng là tín hiệu tốt.

Chắc hẳn, Hội sách Thái Lan trực tuyến 2020 đã đem đến một làn gió mới cho ngành xuất bản trong khu vực khi việc di chuyển trở nên khó khăn với chuyển biến phức tạp của Covid-19.

So sánh với hội sách trực tiếp, BTC cho biết hội sách thường niên diễn ra 12 ngày và mở cửa từ 10 sáng đến 21h tối với diện tích 20.000 m2 với 400 đơn vị tham gia cho 930 quầy 3 x 3 m và luôn có khoảng 12 triệu bạn đọc đến tham quan và mua sách. Doanh thu của hội sách 2019 là 15 triệu đô la Mỹ.

Sau khi kết thúc hội thảo, các thành viên chủ chốt của Hiệp hội Xuất bản các nước ASEAN còn ngồi lại bàn thêm 1 số việc. Trả lời câu hỏi của TS Nguyễn Mạnh Hùng về hội sách bản quyền và nội dung sách cho thiếu nhi theo kế hoạch sẽ diễn ra vào tháng 7 tại Băng Cốc sẽ như thế nào, bà Trasvin cho biết hội sách này năm nay sẽ không diễn ra vì không có nhà tài trợ.

Buổi hội thảo đã diễn ra tốt đẹp. Bản thân tôi và các bạn cộng sự của Thái Hà Books đã có cơ hội để tìm hiểu thị hiếu đọc sách của nước bạn, xu hướng xuất bản của các nước trong khu vực và thế giới, cũng như nhận thấy đây là thời cơ để ngành xuất bản chuyển mình trong khi cả thế giới đang chống chọi với dịch bệnh toàn cầu.

Tôi tin rằng chúng ta sẽ học và rút kinh nghiệm để ứng dụng cho Hội sách Online tại Việt Nam cũng như cho nền kinh tế số của các đơn vị xuất bản nước nhà.

Hà Anh