Sách về tầm nhìn của Lý Quang Diệu

16/11/2016 Sách về tầm nhìn của Lý Quang Diệu

[Vnexpress] Cuốn sách gồm 10 chương trình bày những viễn kiến thấu đáo của Bộ trưởng Cao cấp Lý Quang Diệu về Trung Quốc, Mỹ và thế giới.

Lý Quang Diệu (Lee Kuan Yew) là một chính khách đặc biệt, độc nhất vô nhị trong nửa thế kỷ qua. Ông được xem “cha đẻ” của Singapore, là một nhân vật rất có ảnh hưởng tại đảo quốc sư tử này trong hơn năm thập kỷ. Ông tiếp quản một thành bang nghèo nàn, tham nhũng để xây dựng thành một quốc gia hiện đại, nơi người dân hiện có thu nhập cao hơn cả phần lớn người dân Mỹ. Không chỉ với vai trò một nhà tư tưởng, ông còn là người tiên phong hành động.

Trong các vấn đề quốc tế, không có bất kỳ nhân vật nào được cả một thế hệ các nhà lãnh đạo Mỹ, Trung Quốc và thế giới háo hức “săn lùng”, thường xuyên tham khảo ý kiến, và chăm chú lắng nghe bằng nhà hiền triết này.

Nhiều đời tổng thống Mỹ và gần nhất là Barack Obama đều chào đón Lý Quang Diệu tới Phòng Bầu dục khi ông sang thăm Mỹ. Từ Đặng Tiểu Bình cho đến Hồ Cẩm Đào, và có lẽ cả chủ tịch kế nhiệm Tập Cận Bình, đều xem Lý Quang Diệu là nhà cố vấn có ảnh hưởng lớn nhất đối với họ ở bên ngoài Trung Quốc.

Không chỉ có các cường quốc, cả những nước nhỏ hơn như Israel (quốc gia luôn phải chú ý tới những xu hướng ở bên ngoài biên giới của mình để bảo đảm sự tồn tại) cũng tìm thấy ở Lý Quang Diệu cả một nguồn viễn kiến và cảm hứng. Từ Nursultan Nazarbayev của Kazakhstan, khi trở thành người đứng đầu của một đất nước mới độc lập vốn chưa từng tồn tại, đến Sheikh Khalifa bin Zayed của các Tiểu vương quốc Ảrập, đến Paul Kagame của Rwanda… Rất nhiều nhà lãnh đạo, khi gặp thách thức lớn, đều tìm thấy ở Lý Quang Diệu sự hợp tác chiến lược giúp họ tìm phương kế vượt qua những thách thức quốc tế.

Cuốn sách mỏng về Lý Quang Diệu (G. Allison, R. D. Blackwill, A. Wynedo) mở đầu với sự trỗi dậy của Trung Quốc, vấn đề mà chắc chắc Lý Quang Diệu hiểu rõ hơn bất kỳ nhà quan sát hay nhà phân tích nào ở bên ngoài quốc gia đông dân nhất thế giới này. Liệu Trung Quốc có thách thức vị thế của Mỹ để trở thành cường quốc đứng đầu ở châu Á và trên toàn thế giới hay không? Hầu hết nhà hoạch định chính sách và các chuyên gia đều trả lời câu hỏi trọng tâm này một cách hoang mang và trừu tượng. Bỏ qua những từ ngữ hoa mỹ và thận trọng, Lý Quang Diệu trả lời: “Tất nhiên, nhận thức của người Trung Quốc về vận mệnh là một sức mạnh không cưỡng lại được. Ý định của Trung Quốc là trở thành cường quốc mạnh nhất thế giới – và phải được công nhận với tư cách Trung Quốc, chứ không phải là một thành viên danh dự của phương Tây”.

Nhận xét về Mỹ và mối quan hệ Mỹ – Trung, mối quan hệ sẽ định hình chính trị quốc tế trong thế kỷ 21, ông Lý nhận thấy có sự đối đầu: “Sẽ có sự tranh giành ảnh hưởng. Sự cạnh tranh giữa hai cường quốc là điều không thể tránh khỏi”. Tuy nhiên, ông không đánh giá xung đột là điều không thể tránh khỏi nếu các nhà lãnh đạo của hai nước có các quyết định hợp lý.

Các chương sách tiếp theo nói đến Ấn Độ, chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo, địa chính trị, toàn cầu hóa, dân chủ, và các chủ đề khác. Mỗi chương đều mở đầu với các câu hỏi then chốt, sau đó đưa ra một tóm tắt ngắn gọn các câu trả lời của Lý Quang Diệu. Nhiều câu trả lời trong số này sẽ gây tranh cãi vì bẩm sinh Lý Quang Diệu luôn thúc đẩy thực hiện “sự chính xác chính trị” và không bao giờ e ngại tranh luận. Các tác giả cuốn sách này luôn cố gắng kiềm chế đưa ra bình luận hay quan điểm của họ. Những người viết sách luôn lưu ý độc giả rằng, không phải họ, mà chính các tổng thống và những cố vấn thân cận nhất mới là những người được lợi nhiều nhất từ những lời khuyên của ông Lý.

“Cơ hội bỏ ra nhiều tiếng đồng hồ lắng nghe Lý Quang Diệu và nghiền ngẫm những bài viết, bài phỏng vấn và phát biểu phong phú của ông làm chúng tôi thỏa mãn hơn mong đợi. Nếu chúng tôi có thể đem đến cho độc giả một chút ‘hương vị’ của bữa tiệc đó thì tức là chúng tôi đã hoàn thành được ước nguyện của chính mình rồi”, các tác giả sách bày tỏ.

Bạch Tiên